Sultan II. Abdülhamid Han’ı anlamak için öncelikle onun yıkılmasında ve hilâfetin etkisizleştirilmesinde birinci derecede mühim rol oynayan ve bilhassa kamuoyunu onun aleyhine çevirmekte etkin roller üstlenen Cemaleddin Afgani ve talebesi Muhammed Abduh'u tanımak lâzım.
Abduh 1899’da İngilizlerin desteği ile Mısır Müftülüğüne getirildi.
Bu konuda en büyük destekçisi olan İngiltere’nin Mısır Sömürge Valisi Lord Cromer’in kendisi için söylediği şu söz ibretliktir:
“Şüphesiz İslâmî reformist hareketin geleceği Şeyh Muhammed Abduh’un çizdiği yolda ümit vadediyor.
Ve o yolun yolcuları Avrupa’nın her türlü yardım ve teşviklerine lâyıktırlar.”
Bu adamları rehber edinip kendilerinin selefleri görenlere ne demeli...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder