Sayfalar

27 Aralık 2023 Çarşamba

Kazerûnî Zaviyesi Şeyh Hacı Hasan Türbesi, Meram, Konya

Kazerûnî Zaviyesi Şeyh Hacı Hasan Türbesi, Meram, Konya
Ebu İshak Kazerûnî (352/963 – 426/1035) Zaviyesi, Konya'nın Merkez Meram İlçesi'nde Beyhekim Mahallesi'nde, Konya İl Sağlık Müdürlüğü binasının kuzeyinde yer almaktadır. 

Zaviye, Karamanoğlu Mehmet Bey zamanında ve onun emriyle, Ebu İshak İbrahim Kazerûnî adına yaptırılmıştır. 
Zaviyenin inşa tarihi, zaviyenin kitabesinde H.821/M.1418 olarak gösterilmiştir. 
Zaviyedeki türbede Kazerûnî tarikatının halifelerinden Karamanoğlu devri meşâyihindan Şeyh Hacı Hasan medfundur. 

Karamanoğlu Mehmet Bey, zaviyeyi yaptırdıktan sonra zaviyenin masraflarının karşılanması için zengin vakıflar tesis etti. 
Son yıllarda harap hâle gelen zaviye, önce 1958 yılında Konya Eski Eserleri Sevenler Derneği, sonra da Konya Merkez Selçuklu Belediyesi tarafından tamir edildi ve çevre düzenlemesi yapıldı. 
O zamanlar bir kısım basın “Belediye zaviye açtı” diye kıyamet koparmıştı. 
Eskiden tekkenin küçüğüne zaviye denirdi. 
Tekke de, tarikat mensuplarının oturup kalkmalarına ve ibadet etmelerine mahsus olan yerlerdi. 
Bazen birinin, diğerinin yerine kullanıldığı olurdu. 
Tarikatın adına göre de bunlara, Kadiri Tekkesi, Mevlevi Tekkesi gibi isimler verilirdi. 
Bu zaviye, günümüze kadar gelebilen müstesna eserlerden biridir.

Belediyenin böyle bir yeri imar edip açması, kitaplık yapması veya başka bir amaçla kullanması, asla aslî manada, zaviye açmak anlamına gelmez. 
Böyle bir binanın üzerine, “Ebu İshak Kazerûnî Zaviyesi” levhasının asılması, zaviye açmak mıdır? 
Koparılan kıyamet tamamen bir cehalet ürünü idi. 
İlim ve mâ’rifetteki yüksek derecesi dolayısıyla, Ebu İshak İbrahim Kazerûnî, “Sultânü’l-Evliya” ve “Kutbü’l-Aktab” ünvanlarıyla ve eserleriyle meşhur olmuş, H.426/M.1035 yılında Kazerûn’da vefat etti.

Şeyh Hacı Hasan'ın Sandukası

Kazerûnî Kimdir?

İsmi Ebu İshak İbrahim bin Şehriyarî’dir. 
H.352/M.963 yılında Şiraz civarında Kazerûn’da doğdu. 
Çin, Hindistan, İran ve Anadolu’da İslâmiyet’in yayılmasında büyük hizmeti geçti. 
Kazerûn çevresinde Mecusiler arasında Müslümanlığı yaydı. 
Büyük bir şöhrete kavuştu. 
Doğduğu şehirde H.426/M.1035 yılında vefat etti.

Çin denizinde seyahat edenler fırtınadan ve korsanlardan korunmak için Kazerûni kabrine ve tekkesine yazılı adaklarda bulunur, yolcular sâlimen ülkelerine varınca bu adaklarını tekkeye teslim ederlermiş. 
Binlerce talebesi ve yüzlerce halifesi, sağlığından itibaren bütün İslâm âlemine dağılıp, İslâm’ın yayılmasına hizmet etti. 
Vefatından sonra da, İslâm ülkelerinin pek çok yerine adlarına makamlar inşa edildi. 
Bunlara vakıflar yapıldı. 
Sırf kendi hayatında 65 hângah ve zaviye kuruldu. 
İbrahim Hakkı Konyalı, Konya’dakinden başka Erzurum’da, Bursa’da, Edirne’de, Malazgirt’te adına hângahlar tesis edildiğinden bahseder.

Konya Merkez Selçuklu Belediyesi tarafından tamirattan geçirilen zaviye, bir ara çocuk kütüphanesi olarak kullanılmıştır.
Günümüzde ise (2023) KOMEK tarafından Kurs Binası olarak kullanılmaktadır.

Türbenin Giriş Kapısı
Kazerûnî Zaviyesi

Kazerûnî Zaviyesi Şeyh Hacı Hasan Türbesi, Konya'daki Karamanoğulları Devri eserlerindendir.
Kitabesine göre 1418 yılında Karamanoğlu Mehmet Bey zamanında Kazerunlu Ebu İshak İbrahim İbn-i Şehriyar adına yapılmış, İshakiye-Kazeruniye tarikatı mensuplarının kullandığı bir tekke idi. 

Sille taşı silmeli kübik alt yapı, düz dam örtülü iken bugün kiremit kaplamalı çatı ile örtülmüştür. 
Eser, kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen bir alanda kurulmuş, doğuda küçük bir bahçe, batıda çocuk parkı ile ihata edilmiştir.
Genel görünümüyle geleneksel Konya evine benzer yapıya kuzey cephenin batısında, iki yanında birer pencere bulunan ve üzerinde kitabenin yer aldığı kapıdan girilmektedir. 
Bu cephenin doğu bölümünde küçük bir de penceresi bulunmaktadır. 
Eskiden zikir salonu olarak kullanılan uzun dikdörtgen planlı mekân, yuvarlak kesitli sık ahşap kirişlemeli düz damla örtülmüştür. 
Bu mekânın doğu duvarında iki kapı bulunmaktadır. 
Güneydeki kapıdan, türbe olarak düzenlenmiş mekâna girilmektedir. 
Ortasında sanduka bulunan mekânın doğu ve batısında içe doğru genişleyen birer penceresi bulunmaktadır. 
Türbede Karamanoğulları Devri meşayihınden Şeyh Hacı Hasan medfundur.

Zaviye, çamur harçlı, moloz taş duvar örgülüdür. 
Duvarlar samanlı çamur sıva üzerine beyaz badana ile boyanmış; son onarımda, kireç harçlı sıva yapılmış ve yine beyaza boyanmıştır. 
Tavan örtüsü yuvarlak kesitli ahşap kirişler üzerine düz damlı olarak yapılmışken bugün dıştan kiremit kaplamalı eğimli çatı ile örtülmüştür. 
Bugünkü şekliyle zaviyede herhangi bir tazyinat emaresi bulunmamaktadır.

KOMEK tarafından kullanılan Kurs Binası'nın Girişi

  1. https://konyaninalimvehocalari.konyacami.com/ebu-ishak-kazeruni/
  2. https://www.konyapedia.com/makale/1170/ebu-ishak-kazeruni-zaviyesi-ve-turbesi

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder