DENİZLİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER

Denizli’nin Tarihçesi

Denizli şehri, ilk defa bugünkü şehrin 6 km. kuzeyinde, Eskihisar Köyü civarında kurulmuştur. Bu şehir M.O.( 261 – 245 ) yılları arasında, Suriye Kralı II. Antiyokustheos tarafından kurulmuş ve karısının adına izafeten LAODICIA denilmiştir. Türkler Denizli havalisini zaptettikten sonra, şehrin suyunun bol bulunduğu bugünkü Kaleiçi mevkiine naklettirmişlerdir.
Denizli adına, tarihi kaynaklarda başka başka isimler olarak rastlamaktayız. Selçuklu kayıtları ve Denizli mahkemesi serciye sicilleri (Ladik) ismini vermektedir. Ibni Batuta’nın seyahatnamesi (Tunguzlu) denilmektedir. Mesalikullebsar’da da (Tunguzlu) olarak kaydedilmiştir.
Timurlenk’in zafer namesini yazan, Ser afettin Zemdi (Tenguzlug) ve (Tonguzlug) gibi iki isimden bahsetmektedir. Tensiz kelimesi eski Türkçe’de Deniz demektir. Tunguzlu ise bugünkü imlasıyla Denizli demektir. Netice olarak Denizli adi, Tunguzlu ve Tunguzlu kelimelerinin zamanla ağızdan agıza, Denizli kelimesi haline gelmesinden bugünkü seklini almıştır.

Kronoloji

M.O. 4000′ler	Kalkolitik donem
M.O. 3000 – 2000	ilk Tunç Cağı
M.O. 2000 – 1200/1100	Orta Tunç cağı ve Son Tunç cağları
M.O. 1800	Denizli’nin Arz ava Sayasal Birliği içinde yer olması
M.O. 1200	Deniz kavimleri göçü
M.O. 1100′ler	Deniz kavimleri göçüyle Hitit Devleti’nin yıkılması
M.O. 546	Ahamenis Kralı II.Kiros’un Lidya Krallığı’nı ortadan kaldırması
M.O. 360	Hellespontos, Misya, Lidya ve Karya satraplarının Pers merkezi yetkesine bas kaldırışı
M.O. 334	Büyük İskender’in Anadolu seferi ile Denizli yöresindeki Pers etkinliğine son verilmesi
M.O. 246	ll.Antiokus’un karisi Laodikeia’yı ziyareti sırasında Laodikeia kentinin kurulması
M.O. 188	Roma, Bergama, Selevkoslar arasında barış antlaşmasının yapılması
649	Muaviye’nin Kıbrıs seferi
1070	Türklerin Denizli’de ilk kez görülmeleri
1077	Denizli’nin Türklerce fethi
1097	Kentin Bizansın eline geçmesi
1102	l.Kılıç Arslan’ın Denizli’ye fethi
1119	Denizli’nin yeniden Bizans’ın eline geçmesi
1148	Haçlılar’ın Denizli’den geçmeleri
1190	Frederik Barbaros komutasındaki bir Haçlı Ordusu’nun Denizli’den geçmesi
1207	Denizli’nin yeniden Türkler’in eline geçmesi
1259	Türkmenlerin Denizli’nin yönetimini ele geçirmeleri
1288	Denizli’nin Germiyanogulları egemenliğine girmesi
1300 – 1368	Denizli’de İnançogulları egemenliği
1368	Denizli’ni yeniden Germiyanogulları egemenliğine girmesi
1391	Denizli’nin Osmanlılar’ın eline geçmesi
1403	Timur’un Denizli’yi Germiyanoğulları’na geri vermesi
1429	Denizli’nin kesin olarak Osmanlı egemenliğine girmesi
1874	Denizli’de ilk Rüştiye Mektebi’nin açılması
1876	Denizli’de ilk Belediyenin kurulması
1879	İzmir-Aydın demiryolunun Sarayköy’e dek uzatılmasına ilişkin bir antlaşmanın yapılması
1883	Yapılan yönetim değişikliği ile Denizli’nin Sarayköy, Buldan ve Tavas kazalarının bağlandığı bir sancak haline getirilmesi
1884	Çal Kazası’nın Denizli sancağına bağlanması
1888	Acıpayam Kazası’nın, Denizli sancağına bağlanması, Sarayköy demiryolu hattının Dinar’a dek uzatılmasının kararlaştırılması
1910	Denizli’nin “Bağımsız Mutasarrıflık” haline getirilmesi
22 Mart 1919	İzmir’de toplanan Reddi İlhak Kongresi’ne Denizli’den bir kurulun katılması
25 Nisan 1919	İstanbul Hükümeti’nin Şehzade Abdurrahim Efendi başkanlığındaki bir öğüt kurulunun Denizli’ye göndermesi
15 Mayıs 1919	İzmir’in Yunanlılar’ca işgali üzerine, Denizli’de bir protesto mitingi düzenlenmesi
16 Mayıs 1919	Yunan işgalinin protesto edilmesi amacıyla Tavas’ta da bir miting düzenlenmesi
17 Mayıs 1919	İşgale karsı Çal’da bir miting düzenlenmesi
29 Mayıs 1919	Denizli’de Redd-i ilhak Cemiyeti’nin kurulması
8 Haziran 1919	Sarayköy’de bir Kuvay-i Milliye Cephesi’nin oluşturulması
10 Haziran 1919	Denizli Heyet-i Milliye’nin kurulması ve Sarayköy cephesinin oluşturulması
3 Ağustos 1919	İstanbul Hükümeti’nin Denizli’de incelemelerde bulunmak üzere Jandarma Genel Komutanı Ali Kemal Paşa’yı göndermesi
7 Ağustos 1919	Denizli Mutassarrıfı Faik Bey’in Dahiliye Nezareti’ne bir telgraf çekerek, Kuvay-i Milliye’nin dağıtılması buyruğunu geri çevirmesi
18 Ağustos 1919	Denizli delegelerinin Sivas Kongresi’ne katılmak üzere kentten ayrılması
12 Ocak 1920	Emin Efendi ve Faik Bey’in İstanbul’da toplanan Meclis-i Mebusan’a Denizli milletvekili olarak katılması
21 Haziran 1920	Çopur Musa çetesinin Çivril’i basması
5 Temmuz 1920	Yunanlılar’ın Buldan’a ve Çal’ın bazı köylerine girmesi
8 Temmuz 1920	Demirci Mehmet EFE’nin adamlarından Soketli Ali EFE’nin Denizli’de öldürülmesi
9 Temmuz 1920	Denizli’ye giren Demirci Mehmet EFE’nin, Soketli Ali EFE’nin ölümünden sorumlu tuttuğu 60 kişiyi öldürtmesi
29 Temmuz 1920	Yarbay Nazmı Bey’in 57.Tümen Komutan ive Mutasarrıf vekili olarak Denizli’ye gelmesi
18 Ocak 1921	Çivril’in Yunan işgaline uğraması
1 Nisan 1921	Çivril’in ikinci bir kez işgale uğraması
30 Ağustos 1922	Çivril’in Büyük Taarruzla birlikte Yunan işgalinden kurtarılması
4 Eylül 1922	Buldan’ın işgalden kurtarılması