Nevşehir deki Damat İbrahim Paşa tarafından yaptırılan külliye, camii, medrese, imaret, sıbyan mektebi, hamam, kervansaray, çeşmelerden ibarettir. Külliye içinde yer alan Kurşunlu Camii 1726’da tamamlanmıştır. Caminin hemen yanında külliyeye ait medrese, kütüphane ve imarethane ile hamam bulunur. XVIII. yüzyılda Damat İbrahim Paşa tarafından yaptırılan külliye100 cami, medrese, kütüphane, hamam, imaret (aşevi) ve sübyan mektebinden oluşan bir yapılar topluluğudur.
1718-1730 arasında tamamlanan ve farklı fonksiyonlar taşıyan yapılar, şehri canlı bir kültür alanı haline getirmiştir. Topografyanın elverdiği ölçüde bazen simetrik bir düzen bazen de farklı açılara göre yerleştirilen yapılar içinde en önemlisi, oldukça geniş bir dış avlunun orta kesiminde yer alan Kurşunlu camidir.
Kurşunlu Cami, avlu kuzey girişindeki Lale Devri’nin ünlü şairi Nedim’in dizelerinin yer aldığı mermer kitabesiyle dikkat çeker. 20 satırlık bu kitabe camiyi ve Damat İbrahim Paşa’yı tanıtmaktadır. Lale Devri’nin mimari ve motifleriyle süslenmiş olan camiin yapımında kullanılan malzemelerin önemli bir kısmı İstanbul’dan getirtilmiş olup dönemin İstanbul’daki örneklerine yakın bir zerafetle inşa edilmiştir. 1726 yılında tamamlanan camiin mimarı Mehmet Ağa’dır.
Külliye içinde yer alan medrese, bugün kütüphane olarak kullanılmaktadır. Kütüphane yazma eserler bakımından zengindir. Toplam 9 binden fazla yazmanın yer aldığı koleksiyon içinde bizzat Damat İbrahim Paşa’nın hediye ettiği 187 cilt kitap yanında büyük boy üç Kur’an, minyatürlü “Külliyat-ı Sadi” ve Hafız Osman hattı bir “Şifa-i Şerif yer almaktadır. Zamanının ünlü müderrislerinin ders verdiği önemli bir eğitim kurumu olan medresenin yapım tarihi 1726′dır.
Hamam, 1943 yılında bir restorasyon geçirmiştir. Halen kullanılmaktadır.
Kütüphane, 18. yüzyılda bir medresenin ihtiyacını karşılayacak donanımdadır. İbrahim Paşa, sahaflardan Avrupa’ya intikalini önlemek için satın aldığı el yazmalarını bu kütüphaneye kaydettirmiştir. Türkiye’nin başka hiçbir yerinde bulunmayan değerli el yazması kitaplar bugün Milli Kütüphane ve İstanbul’daki Türk İslam Müzesi’nde koruma altındadır. Basma eserler Damat İbrahim Paşa Kütüphanesi’ndedir.
Çeşmeler: Külliyeye bağlı olarak yaptırılanlardan başka, şehrin farklı kesimlerinde de Damat İbrahim Paşa tarafından yaptırılan sokak çeşmeleri bulunmaktadır. Orduoğlu Çeşmesi, Tavukçu Çeşmesi, Bekoloğlu Çeşmesi ve Çekiç Çeşmesi İbrahim Paşa’nın adının anıldığı kitabeleriyle dikkat çeken 1726-27 tarihli yapılardır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder