Nevşehir Tarihi

Nevşehir Mondros Mütarekesi günlerinde 12. Kolordu” ya bağlı 11. tümenin denetim alanı içindeydi. Karargâhı Niğde”de bulunan tümenin önemli silah ve cephane depolarından biri de Nevşehir”de idi. Orta Anadolu, Mütareke”nin belirlediği paylaşım alanlarının dışında kaldığı için Nevşehir, Milli Mücadele yıllarında önemli bir siyasi olaya tanık olmadı.
Bununla birlikte 4 Eylül 1919”da toplanan Sivas Kongresi”ne, Nevşehir adına bir delege katıldı: Dellalzade Hacı Osman Efendi. Hacı Osman Efendi, kongrede alınan bütün vilayet ve kazalarda Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti Şubeleri oluşturulmasını öngören kararın Nevşehir”de uygulanmasına öncülük etti. Bu cemiyetin önde gelenleri Eyüp Bey, Müftü Süleyman Hakkı Efendi, Belediye Başkanı Ahmet Efendi idi. Bugün Nevşehir”e bağlı olan Avanos”ta da cemiyetin bir şubesi kurulmuştu.Bu cemiyetin çalışmalarında en etkin kişi Belediye Başkanı Nuri Bey”dir.
Milli Mücadele yıllarında Nevşehir”e ilişkin olarak anılması gereken bir başka gelişme de Mustafa Kemal” in 22 Aralık 1919” da Hacı Bektaş”a gelmesidir. Bektaşileri Milli Mücadele’ye kazanmak amacını güden Mustafa Kemal Hacı Bektaşı Veli Tekkesi Çelebisi Cemalettin Efendi ve tekke şeyhi Salih Niyazi Baba ile görüştü. Ülkenin içinde bulunduğu durum uzun uzadıya ele alındı. Her iki Bektaşi önderi de Mustafa Kemal ile aynı düşüncede olduklarını ve Milli Mücadele saflarına katıldıklarını açıkladılar. Bu Mustafa Kemal”in Sivas Kongresi sonrasında kazandığı en önemli başarılarından biriydi. Bu görüşmeden sonra Anadolu”nun her yanındaki Bektaşi Tekkeleri birer Kuvay-i Milliye karargahı işlevi gördü.
Nevşehir Osmanlıların son dönemlerinde Niğde Sancağı”na bağlı bir kaza idi. Cumhuriyetimizin ilanından sonra 1924” te Niğde yeni idari yapılanmada bir il olarak ortaya çıkarken Nevşehir de ilçelerinden biri oldu.
6429 sayılı yasa ile Nevşehir 20 Temmuz 1954 tarihinde il haline getirildi. Kırşehir ve Kırşehir” e bağlı Mucur, Avanos, Hacıbektaş ( 1945” ..te ilçe oldu.), Kayseri”ye bağlı Ürgüp ( 1935” te ilçe oldu.), Niğde” ye bağlı Arapsun (1948” de Gülşehir adını aldı.) Nevşehir” in ilçeleri haline getirildi. Kozaklı ve Hamamorta köyleri Avanos” a bağlı birer köy iken birleştirilerek 1954” te Kozaklı adıyla ilçe olarak Nevşehir”e bağlandı. Kırşehir 1957”de tekrar il yapıldı. Mucur ilçesi ile beraber Nevşehir”den ayrıldı.Daha önceleri Melegübü ismi ile anılan bir bucak merkezi olan Derinkuyu 1 Nisan 1960” ta ilçe durumuna getirildi. Acıgöl kasabası ise 4 Temmuz 1987” de ilçe olmuştur.