..........Şamil Türkiye Ansiklopedisi..........: Şeyh Muhammed Kudsî El-Bozkırî (Hoca Memiş Efendi) Türbesi, Çavuş Kasabası, Seydişehir, Konya

Şeyh Muhammed Kudsî El-Bozkırî (Hoca Memiş Efendi) Türbesi,

Çavuş Kasabası, Seydişehir, Konya

“Vücudunu çürütenden er olmaz” Hoca Memiş Efendi

Sadât-ı meşâyih-i nakşiyeden, mahbûb-u hüdâ, kutbu’l-vücudül-cami, beyneş-şerîati ve’t-tarîkati, Kutbul-âfak, gurretü a’yunü’l-uşşak, Müderris, Hoca, Şeyh, Seyyid Muhammed Kudsî el-Bozkıri (rh.a)

1784 yılında Konya ilinin Bozkır ilçesinin Aliçerçi Köyü’nde dünyaya geldi. İsmi, Muhammed b. Mustafa b. İsa’dır. Soyu Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’e dayanır. Halk arasında Memiş Efendi lakabıyla tanınır. Memiş ismi “Muhammed” anlamında kullanılır.

Bozkır 18. ve 19. yüzyılda Hadim gibi bir ilim merkeziydi. Birçok medreseler açılmıştı. Memiş Efendi, Ebu Said Muhammed el-Hadimi (rh. a)’nin öğrencilerinden Seyyid Ahmed Müftü el-Hadimi, İbrahim el-Karacahisari’den, onun vefatından sonra da Muhammed b. İbrahim el-Karacahisari’den ilim aldı. Sonra da ilim ve kemalatını yükseltmek amacıyla Alanya, Kayseri, İstanbul ve Rumeli gibi zamanın ilim merkezlerine yolculuk yaptı. Pek çok âlimden dersler aldı. Sonra memleketine dönerek Karacahisar’da medresesini açtı.
Mevlana Halid-i Bağdadi (rh.a)’nin halifesi Ödemişli Hasan Kudsi Efendi (rh.a) bizzat Karacahisar’a gelerek Memiş Efendi (rh.a)’yi irşat ederek Nakşî-Halidi tarikatı üzere icazet verdi. Sonra Memiş Efendi (rh.a) bizzat Şam’a giderek Mevlana Halidi Bağdadi (rh.a)’den Nakşî tarikatı icazeti alarak onu halifelerinden oldu. Mevlana Halidi Bağdadi (rh.a)’nin tavsiyesi üzerine Kudüs’te erbain çıkardı. Bu sebepten “Kudsî” lakabını aldı. Mekke’ye giderek hac vazifesini ifa etti.
Onun en önemli vasıflarından biri (Hadimi geleneğine dayanan) medreseyi esas alan bilgi ve şer’i esaslara dayanan (Nakşî-Halidi) bir tasavvuf anlayışına öncülük etmesidir. Hem medreseyi hem de tekkeyi birlikte yürüttü. Bu anlayışından dolayı kendisini çekemeyenlerin çoğalması üzerine ve kendine suikast düzenlenmesi nedeniyle Bozkır’ın Hocaköyü’ne yerleşti.17 yıl burada eğitim öğretim ve irşad faaliyetlerinde bulundu. Pek çok öğrenci yetiştirdi. Burada da hasetçilerinin çoğalması üzerine önce Seydişehir’e sonrada aynı ilçenin bir köyü olan Çavuş’a yerleşti.
Kendisi ve öğrencileri vasıtasıyla Konya, Karaman, Bozkır ve Seydişehir başta olmak üzere Anadolu’nun değişik yerlerinde medreseler açarak ilim ve tasavvufun yayılmasına öncülük etti. 50’ye yakın halife yetiştirdi.
En önemli halifeleri arasında:
Konya'da: Muhammed Bahaeddin Efendi (rh.a) (vf.1906), Kadınhanılı Tobbaşzade Ahmed Kudsi Efendi (rh.a) (vf.1889),
Seydişehir’de: Şeyh Hacı Abdullah Efendi (rh.a) (vf.1901),
İstanbul’da: Hacı Feyzullah Efendi (rh.a) (vf. 1876).
Memiş Efendi(rh.a)’nin çocukları:
Yedi tane erkek, dört kız çocuğu dünyaya geldi. Çocukları ve torunları içinden çok değerli âlimler yetişti. Memiş Efendi (rh.a)’nin ailesi Konya’da en çok âlim ve şeyh yetiştiren bir ailedir. Memiş Efendi (rh.a) zamanının zorbalarına karşı daima hakkı savunmuş ve bu yüzden de birçok eziyetler görmüştür. Yaşadığı dönemin imkânları ölçüsünde çocuklarını okutmuş, onları irşat için etraf beldelere ve Konya’ya göndermiş; Hoca Köyü’nü (Üçpınar) bir ilim, ahlak ve irşat diyarı haline getirmiştir.
1. Muhammed Bahaeddin Efendi: Memiş Efendi (rh.a) ile ilk hanımı Havva Hanım’ın en büyük oğludur. M.1831'de Bozkır Karacahisar'da doğu. 1862’de Konya Bekir Sami Paşa Medresesine müderris oldu. 44 yıl bu medresede eğitim öğretim faaliyetleri yanında Nakşî-Halidi tarikatı üzere babasının halifesi olarak irşad faaliyetlerini yürüttü. 1906'da Konya'da vefat etti. Türbesi, Konya-Hacı Fettah Mezarlığı’ndadır.
2. Mustafa Asım Efendi (Koca Müftü): Bozkır Kadısı idi. 1906'da Hocaköy’de vefat etti.
3. Übeydullah Efendi: 1881 'de Hocaköy'de vefat etti. Kabri, köy camii bahçesindedir.
4. Halid Efendi: Karaman Kethane camiinde irşat faaliyetlerini yürüttü. 1909'da Karaman’da vefat etti. Kabri Kethane Camii bahçesindedir.
5. Zeynelabidin Efendi: 18 yaşında Karacahisar'da vefat etti.
6. Sıddık Efendi: 1921'de Hocaköy'de vefat etmiştir.
7. Hasan Kudsi Efendi: Konya Bekir Sami Paşa Medresesinde müderrislik yaptı. Hattattı. 1919'da Konya'da vefat etti. Kabri, Hacı Fettah Mezarlığındadır.
Memiş Efendi (rh.a)’nin kerimeleri ise şunlardır:
1. Havva Hanım: Bozkır-Karacahisar'da doğdu. Hoca Mehmet Efendi ile evlendi. Kabri Hocaköy (Üçpınar) dedir.
2. Fatma Hanım: Bozkır Kadısı Abdullah Efendi ile evlendi. M.1863'de Hocakoyu’de vefat etmiştir.
3. Ayşe Hanım: Avdan Şeyhi Zahreddin Efendi ile evlendi. Kabri Avdan'dadır.
4. Hatice Kübra Hanım: Hocaköylü Mehmet Efendi ile evlendi. M.1926 yılında Hocaköy'de vefat etti. Kabri Hocaköy’dedir
Memiş Efendi (rh.a)’nin oğlu Muhammed Bahâeddin Efendi (rh.a), Konya’da Bekir Sami Paşa Medresesini bir ilim merkezi haline getirdi.

Memiş Efendi (rh.a)’nin torunlarından Zeynelabidin, Rıfat ve Ahmed Ziya Efendiler 1909’da Konya’da Islah-ı Medaris’i açtılar.

Onların yetiştirdikleri talebeler memlekete pek çok hizmetlerde bulundu.

Bunlardan bazıları: Fahri Kulu, Hacıveyiszade Mustafa Kurucu, Saatçi Osman Efendi, İbrahim Hakkı Konyalı, Abdullah Tanrıkulu…(rahmetullahi aleyhim ecmain)
Diğer oğulları Karaman ve Bozkır civarında faaliyet gösterdiler.
Şeyh Memiş Efendi (rh.a). 28 Ekim1852 /H.14 Muharrem 1269 Perşembe günü Seydişehir Çavuş kasabasında vefat etti.

Memiş Efendi’nin türbesi 1866 yılında yaptırıldı.

1896 yılında ise Sultan Abdülhamid’in Annesi Valide Sultanın Kethüdası Hacı Said Bey tarafından türbe önüne bir şadırvan yaptırıldı.

Bu yazı http://memisefendi.org/turkish/memisefendi1.asp linkinden alınmıştır.