Hanlar,uzak bölgelerden gelen tacirlerin kalabileceği,mallarını güven altında bekletebileceği bir ihtiyaçtan doğmuştur. Başlangıcından itibaren han ve kervansaray adı altında topladığımız bu ticari yapılar insan-yük-hayvan üçlüsünün bir arada konakladığı yapılardır. Çeşitli yerlerden gelen tüccar mallarını taşıyan hayvanlarını alt kattaki ahırlarda barındırır kendi ise yukarıdaki odalarda ikamet eder, mallar ise alt ve üst katlardaki depolarda korunurdu. Gece olunca bu binaların kalın ve güvenlikli kapıları soyguna karşı kapanır ve gün ışıyıncaya kadar açılmazdı.
Hanların büyük bir kısmı vakıf sahipleri tarafından vakıflarına gelir temin etmek için da yaptırılmıştır. Osmanlı ticaret merkezlerinin vazgeçilmez bir parçası olan bu hanlar, fetihten sonra Fatih tarafından ikisi Tahtakale’de ikisi de bedesten yakınında olmak üzere dört han yaptırmıştır.
İlk inşa edilen han’ın Bedesten yakınındaki günümüze ulaşamamış olan “Bodrum Kervansarayı” olduğu bilinmektedir. İstanbul’a pamuk ve ipek getiren tüccarların konakladığı bu iki katlı hanın otuzbir odası, onbeş dükkanı ve dokuz deposu olduğunu eski kaynaklar yazmaktadır. Handan elde edilen yıllık gelir 15 000,dükkan ve hücrelerden ise 3000 akçe imiş.
Fatih’in Haliç’de, liman bölgesinde yaptırttığı han ise Venedik ve Cenevizli tüccarlar tarafından kullanılıyordu.
İstanbul Hanları başlıca,
1- Eminönü-Unkapanı bölgesi
2- Beyazıt-Sultanhamamı bölgesi
3- Beyazıt-Aksaray bölgesi
4- Haliç-Galata-Beyoğlu’nda olmak üzere başlıca dört bölgede toplanmışlardır.
İstanbul’da han inşaatı XX.yüzyılın başlarına kadar sürmüş olup,XIX.yüzyıldan itibaren işlevi biraz değişerek, özellikle Beyoğlu ve Karaköy'de ticarethanelerin toplandığı “İş Hanları” na dönüşmüştür.
- Ağa Hanı I (Hatip Eminoğlu Hanı), Eminönü
- Ali Paşa Hanı, Küçükpazar
- Ali Paşa Hanı II, Eminönü
- Ali Paşa Hanı III, Eminönü
- Astarcı Hanı, Eminönü
- Balkapanı Hanı, Eminönü
- Baltacı Münhedim Hanı, Eminönü
- Bereket Han, Eminönü
- Bodrum Hanı, Eminönü
- Burmalı Han, Eminönü
- Büyük Çorapçı Hanı, Mahmutpaşa
- Büyük Balıklı Hanı, Eminönü
- Büyük Valide Hanı, Mahmutpaşa
- Büyük Yeni Han, Mahmutpaşa
- Cebeci Hanı, Eminönü
- Çuhacı Hanı, Mahmutpaşa Yokuşu
- Çukur Han, Eminönü
- Elçi Hanı, Çemberlitaş
- Generali Han, Bankalar Caddesi
- Hasan Paşa (Süpürgeciler) Hanı, Eminönü
- İmameli Han, Eminönü
- Kalcılar Hanı, Eminönü
- Kaşıkçı Hanı, Mahmutpaşa Yokuşu
- Kayseri Han, Eminönü
- Kızıl Han (Papaz Hanı), Eminönü
- Kızlarağası Hanı, Eminönü
- Kilit Hanı, Eminönü
- Kumrulu Han, Çakmakçılar Yokuşu
- Kurşunlu (Rüstem Paşa) Hanı
- Küçük Yeni Han, Çakmakçılar Yokuşu
- Kürkçü Hanı, Mahmutpaşa Yokuşu
- Leblebici Hanı, Eminönü
- Rüstem Paşa (Küçük Çukur) Hanı, Eminönü
- Rüstem Paşa Hanı /Büyük Çukur Han, Eminönü
- Sabuncu Hanı, Eminönü
- Saint Pierre Hanı, Eminönü
- Saksı Han, Eminönü
- Serpuş Han, Eminönü
- Silahtar Hanı, Eminönü
- Simkeşhane, Eminönü
- Sofcu Hanı, Eminönü
- Sorguçlu Han, Eminönü
- Süleymaniye Hanı, Süleymaniye
- Şeker Hanı, Fatih
- Taş Han (Sipahiler Hanı,Çukurçeşme Hanı), Laleli
- Vezir Hanı, Çemberlitaş
- Yağcı Han, Eminönü
- Yaldızlı Han, Eminönü
- Yelkenciler Hanı, Azapkapı
- Yıldız Hanı, Mahmut Paşa Yokuşu
- Zincirli Han, Eminönü
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder