Hagia Theodosia Kilisesi (Gül Camii), Haliç, İstanbul

Haliç kıyısında Ayakapı'da yüksekçe bir tepe üzerindedir. Yapının ilk yapılışı hakkında çeşitli görüşlerin olması ve sonradan birtakım ilaveler görmüş olmasından dolayı problemli bir yapıdır. Bizans tarihçisi J.Pargoire'e göre I. Basileios (867-886) zamanında burada daha eski bir tarihte yapılmış bir kilisenin üzerine yapılmış ve Ayia Eufemia'ya ithaf edilmiş, Latin istilasından sonra da "Azize Theodosia" olarak anılmıştır.

Bu azize İkonoklazma döneminde Büyük Saray'ın Khalke kapısı üzerindeki İsa ikonasının indirilmesini önlemek isterken burada ölmüş ve sonra da azize mertebesine yükseltilmiştir. Azize bu kiliseye gömülmüş olup hastalıklarından şifa bulmak isteyenler ve Bizans'a gelen hacılar ve seyyahlar tarafından devamlı ziyaret edilmiştir. Azizenin yortu günü olan 29 Mayıs'da İstanbula giren askerler bu kiliseyi güllerle donatılmış görünce ona "Gü"l ismini yakıştırmışlarsa da bu rivayet oldukça şüphelidir. Bir kenkt istila edilirken halkının can derdine düşmesi yerine kiliseyi güllerle donatmaları insan aklına abes gelmektedir. Bir rivayet de bu binada "Gül Baba" isminde bir yatırın olduğu yolundadır.



Fetihten sonra kilisenin alt katındaki mahzen Haliç'deki gemilerin malzemelerinin deposu olarak kullanılmıştır. Kilisenin ne zaman camiye çevrildiği de tartışmalıdır. 1546 Vakıflar Tahrir defterinde buradan "Cami-i Gül" diye bahsedilmesi bu tarihten evvel camiye çevrildiğini gösterir. II. Selim zamanında Hasan Paşa tarafından binaya minare eklenmiştir. 1633'de burada çıkan yangında büyük zarar gören bina tamir edilmişse de en büyük onarım II. Mahmud (1808-1839) zamanında yapılmıştır.

Son derece yüksek adeta bir kale gibi inşa edilmiş olan bu kilise altında bir bodrumu olan kapalı yunan haçı planındadır. Narteksin sadece bir duvarı kalmıştır. Esas mekan içeriden beşik tonoz dışarıdan ise kubbe ile örtülüdür. Ortadaki ana kubbeyi taşıyan dört masif payenin taşıdığı kemerler Türk devrine aittir. Dışarıya taşkın olan apsis pencere ve kemerlerle hareketlendirilmiş olup iki yanda da aynı şekilde iki küçük apsisi vardır. Günümüzdeki kubbeleri Osmanlı dönemine aittir. Dış cephedeki tuğla örgüsü ve aralarındaki sağır sütuncuk ve kemerler tipik Bizans karakterini taşımaktadır. İç duvarlarında Bizans devrine ait bir süsleme görülmemektedir. Bugün bütün iç yüzeyler sıva ile kapatılmış olup üzerlerine kalem işi tezyinat yapılmıştır.

İSTANBUL'DAKİ DİĞER KİLİSELER İÇİN TIKLAYIN  Akataleptos Manastır Kilisesi (Kalenderhane Camii), Vezneciler Anglikan Kilisesi, Beyoğlu   Anglikan Kilisesi, Moda Aya Triada Kilisesi, Beyoğlu  Ayia Triada Kilisesi, Bahariye Caddesi  Ayia Eufemia Kilisesi, Kadıköy Ayia Paraskevi Rum Kilisesi, Dolapdere Aya Paraskevi Kilisesi, Tarabya  Aya Yorgi Manastırı  Ayios Athanasios Kilisesi, Kurtuluş   Ayios Athanasios Kilisesi, Kurtuluş Ayios Dimitrios Kilisesi, Kurtuluş   Ayios Dimitrios Kilisesi, Kurtuluş Ayios Elefterios Kilisesi, Kurtuluş   Ayios Polieuktos Kilisesi, Saraçhane  Ayios Spiridon Manastırı Kilisesi, Heybeliada Aziz Sergios ve Bakhus Kilisesi (Küçük Ayasofya),Cankurtaran  Ese Kapısı (İsa Bey Cami), Cerrahpaşa  Ayia Euphemia Martyrionu, Sultanahmet  Hagia Thekla Kilisesi (Atik Mustafa Paşa Cami), Ayvansaray Havariyyun Kilisesi   İlya Profiti Rum Ortodoks Kilisesi, Üsküdar Kanlı Kilise Meryem Ana Süryani Kadim Kilisesi    Meryem Ana Süryani Kadim Kilisesi, Tarlabaşı  Panayia Kafatiani Kilisesi, Karaköy Panayia İsodion Kilisesi, Galatasaray Saint Antonine Kilisesi  Saint Esprit Kilisesi St. Antuan Katolik Kilisesi Stephan ( Bulgar ) Kilisesi  Surp Nigoğayos Kilisesi, Topkapı ·         Rum Ortodoks Kiliseleri  Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi, Fener  Rum Ortodoks Kilisesi, Yeldeğirmeni Karakolu  Panayia Uranion Kilisesi, Edirnekapı Panagia Muhliotissa ( H. Georgios Poteras Mugliotissa) Kilisesi, Fener Saint Eireni (Aya İrini) Kilisesi, Topkapı Aya Yorgi, Büyükada Hagios Polieuktos, Topkapı Havariyyun, Fatih Kanlı, Fatih Nikolaos, Ayakapı Kyriaaki, Kumkapı Panagia Elpida Kilisesi, Kumkapı  Hagios Theodoros Kilisesi, Vefa Theodoros, Yenikapı Panagiea, Altımermer Menas, Georgios, Khristos Analepsisi, Nikolaos,   Ayios Demetrios Kilisesi, Edirnekapı  Ayios Dimitrios Kilisesi, Büyükada Ayios Demetrios Kanavis Kilisesi, Ayvansaray Ayios Kiryakos, Kilisesi, Edirnekapı Aya Kiryaki Rum Ortodoks Kilisesi, Kumkapı Ayios Minas Kilisesi, Samatya Ayios Nikolaos Kilisesi, Ayakapı Ayios Nikolaos Kilisesi, Samatya Ayios Nikolaos Kilisesi, Topkapı Ayios Nikolaos Kilisesi, Kadıköy  Ayios Nikolaos Kilisesi, Heybeliada  Ayios Nikolaos Kilisesi, Büyükada Ayios Taksiarhes "Ayia Strati" Kilisesi, Ayan Caddesi   Panayia Taksiarhas Kilisesi, Balat Ayios Teodoros Kilisesi Ayios Yeoryios Kilisesi, Edirnekapı  Ayios Yeoryios Patrikhane Kilisesi, Fener  Ayios Yeoryios Potiras Kilisesi, Fener  Ayios Yeoryios Metohion, Fener Ayios Yeoryios Kiparisses Kilisesi, Samatya  Ayios Yeoryios (Aya Yorgi) Manastır ve Kilisesi, Burgazada  Ayios Yeoryios Kilisesi, Büyükada Konstantinos, Helene, Samatya  Panagia Belgradu Kilisesi, Belgratkapı  Panayia Kilisesi, Yapağı Sokağı Nikolaos, Topkapı Demetrios, Sarmaşık Georgios, Edirnekapı Panagia, Salmatomruk Panagia Hançeriotissa, Tekfursarayı  Panayia Hanceriotissa (Hançeriotissa) Kilisesi, Edirnekapı Panayia Suda Kilisesi, Eğrikapı Caddesi  Panagia Blahernai (Demetios Kananou Blakherna) Kilisesi, Ayvansaray Panagia Balinu (Taksiartes) Kilisesi, Balat Hpasaskave, Hasköy Konstantinos ve Helene, Beyoğlu  Ayios Konstantinos ve Ayia Eleni Kilisesi, Beyoğlu  Ayios Konstantinos ve Ayia Eleni Kilisesi, Samatya Panagia, Galatasaray Trias, Taksim Panagia Evangelistria Kilisesi, Dolapdere Demetrios, Athanisios, Kurtuluş  Dodeka Apostoli (Aya Apostoli) Kilisesi, Feriköy Hiristos Metamorfosis Kilisesi, Şişli Panagia, Beşiktaş Phokos, Ortaköy Demetrios, İoannes Prodromos, Kuruçeşme Taksiarkhes, Propethes Elias, Arnavutköy  Taksiarhes Rum Kilisesi, Arnavutköy Khralamsok, Bebek Panagia Evangelistira, Boyacıköy Taksiarkhes, İstinye Nikolaos, Panagia, Yeniköy Panagia Pege, Silivrikapı  Panagia Pege Kilisesi, Kazlıçeşme Nikolaos, Georgios, Khristos, Büyükada Trias, Hsypridon, Khristos, Heybeliada Georgios, Khristos, Burgazada Khrasitos, Kınalıada Heuphemia, Trias (Aya Triada), Kadıköy Ayios İoannis Hiristosmos (Hioannes Khrysostomos) Kilisesi, Kalamış   Georgios, Yeldeğirmeni Prophetes Elias, Üsküdar Pantelemion, Georgios, Kuzguncuk  Ayios Panteleimon Kilisesi, Kuzguncuk Georgios, Çengelköy Hristos Metamorphosis, Kandilli Konstantinos ve Helene, Paşabahçe Paraskeve, Beykoz Ayia Paraskevi Rum Kilisesi, Tarabya  Ayia Paraskevi Rum Kilisesi, Büyükdere Paraskeve, Büyükdere İoannes Prodromos Kilisesi, Yenimahalle Georgios, Khristos Analepsis, Bakırköy  Hristos Analipsis Kilisesi, Bakırköy  Hristos Analipsis Kilisesi, Samatya Stephanos, Yeşilköy Demetrios, Panagia, Prophetes Elias, Büyükada Nikolaos, Prophetes Elias, Heybeliada İoannes Prodromos, Burgazada Panagia, Kınalıada Georgios Metokhi, Fener  İoannes Prodromos Metohion Kilisesi, Balat Georgios Metokhi, Yeniköy Georgios Metokhi, Heybeliada İoannes Prodromos Methokhi, Balat Panagia Kaphatiane, Hnikolaos, İoannes Prodromos, Galata Balıklı Hagia Kharalampos, Silivrikapı  Hagia Panaghia Kamariotissa Kilisesi, Heybeliada  Hagia Theodosia Kilisesi (Gül Camii), Haliç Haigoi Anargiroi, Silivrikapı Hristos Genesis, Arnavutköy ·         Ermeni Kiliseleri  Asdvadzadzin Ermeni Kilisesi, Kumkapı Surp Hripsimyantz Ermeni Kilisesi  Surp Karabet Kilisesi Kilisesi, Üsküdar Surp Asdvadzadzin Meryemana - İstanbul Ermeni Patrikhanesi, Kumkapı Surp Harutyun, Kumkapı  Surp Harutyan Kilisesi, Taksim  Surp Kevork Kilisesi, Samatya Surp Hagop, Samatya Surp Hovhan Vosgeperan Kilisesi, Taksim (Katolik)  Surp Hovhannes Mıgırdıç Ermeni Katolik Kilisesi Surp Hovhannes Avedaraniç, Narlıkapı  Surp Hovhannes Avedaraniç Ermeni Kilisesi, Gedikpaşa Surp Pırgiç Ermeni Kilisesi, Yenikapı  Surp Hreşdağabet Kilisesi, Balat Surp Asdvadzadzin, Eyüp  Surp Asdvadzadzin Ermeni Kilisesi, Yeniköy Surp Krikor(Kirkor) Lusavoriç Kilisesi, Karaköy  Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi, Kuzguncuk  Surp Takavor Kilisesi, Kadıköy Surp Yerrorturyan (Avadaranagan ) Kilisesi, İngiliz Konsolosluğu Yanında Surp Yerrontutyan Kilisesi, Taksim  Surp Asdvadzazin Kilisesi, Beşiktaş  Surp Yerrortutyun (Üç Horon) Kilisesi, Beyoğlu Yerevman Surp Haç Ermeni Kilisesi, Kuruçeşme  Surp Haç Kilisesi, Üsküdar, Surp Garabed, Bağlarbaşı  Surp Santukhd Kilisesi, Rumelihisarı Surp Kirkor Lusavoriç, Kuzguncuk Surp Asdvadzadzin, Sakızağacı Surp Hisus Pırgiç, Karaköy  Surp Pırgıç Kilisesi, Galata Surp Boğos, Büyükdere Surp Kirkor, Ortaköy Surp Levon Ermeni Kilisesi(Katolik), Kadıköy Surp Nişan, Kartal Avedaranagan Amenasurp Yerrotutyun (Protestan), Aynalıçeşme Surp Asdvadzadzin, Tarlabaşı Katolik Kiliseleri Saint Benoit Kilisesi ve Manastırı, Galata (Fransız) Saint Esprit Kilisesi, Harbiye, Beyoğlu (Fransız)   Saint Esprit Kilisesi, Harbiye Saint Antuan(Antoine) Kilisesi, Beyoğlu(Fransız) Saint Maria Draperis Kilisesi, Beyoğlu Saint Georg Kilisesi, Karaköy Saint Pierre ve Saint Paul Kilisesi, Galata(Fransız) Notre Dame de l 'Assumption (Fransız), Moda St Augustine (Fransız), Fenerbahçe Czestochova Meryem Ana (Polonya), Polonezköy Anglikan Kiliseleri  İngiliz Konsolosluğu Anglikan Şapeli, Galatasaray Kırım Kilisesi Anglikan, Beyoğlu  Kırım Kilisesi, Galip Dede Caddesi Pera Diriliş Kilisesi- Aynalıçeşme Beyoğlu All Saints Anglikan-Presbiteryen, Moda Protestan Kiliseleri  Alman Protestan Kilisesi, Tarlabaşı, Beyoğlu Hollanda Konsolosluğu Hollanda Şapeli, Beyoğlu İsveç Luteran, Tünel İstanbul Nehir Pentikostal Kilisesi, Harbiye İstanbul Altıntepe Protestan Kilisesi, Altıntepe Diğer Kiliseler  Rus Ortodoks, Galata Sveti Stefan Bulgar Ortodoks Kilisesi, Balat Bulgar Eksarhanesi, Şişli  Pantokrator Kilisesi (Zeyrek Kilise Camii), Zeyrek Türk Ortodoks Meryem Ana Kilisesi, Galata Türk Ortodoks Aya Nikola Kilisesi, Galata Türk Ortodoks Aya İoanes Kilisesi, Galata KÜTÜPHANELER   ÜNİVERSİTELER ESKİ İSTANBUL SOKAKLARI İSTANBUL'DAKİ EN İYİ KAHVALTI MEKANLARI MESİRE YERLERİ İstanbul'un Yedi Tepesi KÜLTÜR MERKEZLERİ

İSTANBUL ANASAYFA'SINA DÖNMEK İÇİN TIKLAYINIZ CAMİLER-1 CAMİLER - 2 TÜRBELER ÇARŞILAR ÇEŞMELER HAMAMLAR MÜZELER SARAYLAR HOTELLER STADYUMLAR SİNAGOGLAR KİLİSELER KALELER KÖPRÜLER RESTAURANTLAR