19 Eylül 2010 Pazar

Akdamar Kilisesi Tarihi, Van

Akdamar Adası/Kilisesi
Akdamar Kilisesi Tarihi
Akdamar Kilisesi, Vaspurakan kralı I. Gagik tarafından 915–921 yılları arasında yaptırılmıştır. 
Kiliseyi kral kendisi tasarlamış, uygulamayı mimar Manuel yapmıştır. Tarihçi Anne R. Redgate, ‘The Armenians’ adlı kitabında, Ermeni Kralı Gagik’in bu kiliseyi yaptırmak için bütün civar medeniyetlerin saraylarından mimar ve ustalar getirdiğini yazıyor. (Redgate, bu sebeple Akdamar Kilisesi’nde Bizans, Sasani, Abbasi ve Türk mimari izlerinin de bulunduğunu vurguluyor.)
1021 yılında Vaspurakan Krallığı ortadan kalkınca 1113’te yapılar manastıra çevrilmiştir ve 1895 yılına kadar kilise bölgedeki Ermeni Patrikliği merkezi olmuştur. 
Akdamar kilisesi manastır olduktan sonra “Kutsal Haç Kilisesi” adıyla anılır.
Kutsal Haç Kilisesine, XIII. yüzyıl sonlarında Stephanus şapeli, 1296’da Zacharias şapeli, 1763’te kilisenin batısındaki jamatun ve son olarak da XIX. yüzyılın başlarında çan kulesi yapılmıştır.
Akdamar Kilisesi, yörenin en zengin mimari süslemelerine sahiptir. 
Kilisenin dış cephelerinde, farklı yüksekliklilerde ve kuşaklar halinde dolanan kabartma olarak işlenmiş değişik konular mevcuttur. 
Alttan itibaren birinci kuşakta İncil ve Tevrat’tan alınan konular anlatılmaktadır. 
Dini konular arasında Ermeni tarihiyle ilgili kişiler, prensler, krallar ve azizler görülür. 
Kilisenin dış cephelerindeki kabartma süslemelere karşılık, iç mekânda zengin fresklere yer verilmiştir.
Binanın dış cephesinde İncille ilgili sahneler betimlenmiş.
Akdamar Kilisesi son yüzyılda tarihin, maalesef define avcılarının ve atış meraklılarının kurşunlarıyla yıprandı ve harap oldu.
Evet, yanlış okumadınız, atış meraklıları tarihe, tarihin derinliğine ateş ettiler. 
Dış yüzeyindeki kabartmalar ve içerisindeki duvar resimleri ise zamanla, hava şartlarına da dayanamayarak hasar gördü. 
2005 yılında restorasyonuna başlanan Akdamar Kilisesi’nin restore süresi boyunca özel hidrolik kireç kullanmış ve kilisedeki taşların analizi yurtdışında yapılmış. 
Akdamar Kilisesi restorasyonunda Ermeni mimar Zakariya Mildanoğlu görev almış. 
İç kısımdaki kutsal freskler 




















Akdamar kilisesi yeni hayatına gözlerini ‘anıt müze’ olarak açtı. Kilise, Van gölü’ndeki Akdamar Adası’nda tek başına duruyor.. Yaklaşık 1100 yıllık Akdamar Kilisesi, 90 yıldan fazladır ibadethane işlevinden uzak..
Açılışı, Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç ile birlikte yapan Türkiye Ermenileri Patriği Mesrob Mutafyan, aslına uygun bu restoreden çok memnun.  
Mutafyan, Akdamar’ın inanç turizmine katkısının büyük olacağını söylerken, Atilla Koç, Türkiye’nin kültürel zenginliğine ciddi katkılar sağlayacağını belirtti. 
Şüphesiz Doğu’nun mistik güzelliğine sayısız katkısı olacak bu kilisenin..
Sonuçta, kilise yıkılmaktan, yok olmaktan kurtarıldı.
Darısı diğer kültürel varlıklarımızın başına..





Hiç yorum yok:

Yorum Gönder