Cihanoğlu Camisi ve Külliyesi

Cihanoğlu Camisi

Aydın, Köprübaşı Mahallesi’ndedir. Müderris Cihanoğlu Abdülaziz tarafından 1756 yılında yaptırılmıştır.
Moloz taş ve tuğla karışımı olan cami, 9.50x9.50 m. Boyutunda kare planlıdır. XVIII.yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı mimarisine egemen olan barok üslubunda yapılmıştır. Bu özellikler sütunlarda, kabartma motiflerinde ve mimarisinde tümüyle yansımıştır. Camiye 15 basamaklı bir merdivenle çıkılır. Son cemaat yeri dört yuvarlak sütun üzerine oturtulan üç kubbe ile örtülüdür. Giriş kapısının etrafı mermer sövelerle sınırlandırılmıştır. Bu kapının üzerinde h.1170 (1756) tarihli yapım kitabesi bulunmaktadır.
Kitabe:
Her kim bu camiyi kılmış, binası müstedam olsun
İlâhi ruzu mahşerde şefi-i Mustafa olsun
Sahibül hayrat velhasenat el hac Abdülaziz Efendi
1170.
İbadet mekanı üç sıra pencere ile aydınlatılmıştır. İçerisi barok üslupta madalyon ve çiçek motifleri ile bezenmiştir. Bunların arasında hayvansal motiflere de rastlanır.

Cami Girişi

Yüksek bir kaide üzerine oturtulan caminin altı çarşı olarak kullanılmıştır. Yanında bulunan medresesi 1954 yılında onarılmış ve Vakıflar Öğrenci Yurdu haline getirilmiştir. Mihrap duvarının önünde kare planlı kubbeli Cihanoğlu’nun türbesi yer almaktadır.
I.Dünya Savaşı sırasında depo olarak kullanılmış, Yunan işgali sırasında zarar görmüş, 1950 ve 1967 yıllarında onarılmıştır.
Cami önündeki avluyu üç yönden kuşatan medrese, odaları U plân düzeninde sıralanmıştır. Bunlardan kuzey ve doğu yönündeki blok 2, batı yönündeki blok ise tek katlıdır. Batı bloğunun önündeki küçük hücrelerin önünde ayrıca bir sundurma bulunmaktadır. Taş ve tuğladan yapılan medresenin üzeri çatı ile örtülüdür. Medrese öğrencilerinin yatakhane bölümünün ön duvarında yuvarlak kemerli bir kapısı bulunmaktadır. Yunan işgali sırasında büyük zarar gören medrese, 1954 yılında onarılmış ve Vakıflar Öğrenci Yurdu yapılmıştır.

Cihanoğlu Cami Şadırvanı

Caminin alt bölümünde taş ve tuğladan desteklerin yardımıyla bir çarşı yapılmıştır. Caminin ağırlığı bu destekler tarafından karşılanmıştır. Üzeri düz olan çarşının yan yüzleri kemerler ve yuvarlak kemerli sağır nişlerle hareketlendirilmiştir.
Caminin avlusunda mihrap duvarı önünde kare planlı, on kenarlı bir kasnağa oturan küçük kubbeli bir türbe bulunmaktadır. Türbenin ön yüzü yola bakmakta olup, yanına bir de çeşme eklenmiştir. Ön yüzü mimari yönden barok rokoko karışımı bir üsluptadır.
Türbenin yanında dikdörtgen bir niş içerisine sivri kemerleri olan çeşme eklenmiştir.