Eğritaş Kilisesi, Aksaray

Eğritaş Kilisesi, Aksaray

Eğritaş Kilisesi, Türkiye'nin Aksaray ilinde yer alan vadinin en eski yapılarından olan çok büyük bir tapınaktır.

Büyük bir tapınak ve vadinin en eski yapılarından olduğu anlaşılan kilisenin Meryem'e ithaf edildiği, doğu duvarındaki bir kitabede belirtilmiştir. Kilisenin içerisi İncil’den alınma sahneleri içeren fresklerle bezenmiştir. İki melek arasında oturan İsa, iki melek ve altı piskopos arasındaki Meryem, Hz. Yusuf'un rüyası, Mısır'a kaçış, vaftiz, Kudüs'e giriş gibi tasvirlerin yer aldığı fresklerin oldukça yıpranmış olmalarına karşın, boyaları günümüzde de renkli ve canlıdır.

Belisırma’daki kiliseler Bizans tipindedir. Bazı küçük ayrıntılar yerli veya daha doğudan gelen etkilere örnek ise de genel üslup Bizans’tır. Bütün bu kiliselerden sadece ikisinin tarihi tespit edilmiştir. Direkli Kilise (976-1025), Saint Georges Kilisesi ise (1283-1295) yıllarına aittir. Sonuncusu çağının sanatının tipik bir örneğidir.Bir Selçuk Sultanının elbisesini gösteren resim, Türk hükümdarının himaye ve yardımı ile bu kilisenin yapıldığına belge teşkil etmektedir.

X.yüzyılın ortasında Bizans’lıların Toroslar ve Klikya bölgelerini geri almasıyla Ihlara bölgesinde de yeni kiliseler yapılmıştır. Bahaddin Samanlığı Kilisesi, Sümbüllü Kilise ve Direkli Kilise resimleri bu yüzyıla tarihlendirilmektedir. Ala Kilise, Akhisar’daki Çanlı Kilise ve Karagedik Kilisesi XI.yüzyıl başlarındaki Bizans sanatına örnek teşkil etmektedir. Eski kiliselere sonradan bazı Bizans tipi resimler de ilave edilmiştir. Bu davranış, XI.yüzyılda Selçukluların bölgeye gelmesiyle son bulur. Fakat bölgedeki dini hayat devam etmiş, 1924’deki nüfus mübadelesiyle de son bulmuştur.


Vadideki en eski kiliselerden biri olan bu yapının doğusunda bulunan bir kitabeden Hz. Meryem’e ithaf edildiği anlaşılmaktadır. Tek nefli, üzeri beşik tonozla örtülü olan bu yapının batısında mezar odalarına bağlanan ayrı bir mekan bulunmaktadır.