Dadaloğlu

(1785-1868)
Halk ozanı. Kozanoğlu Aşiretinden Kozanoğullarının Osmanlı yönetimine başkaldırdığı sıralarda kahramanlık şiirleri yazmıştır.

Dadaloğlunun doğum ve ölüm tarihleri hakkında kesin bir bilgi olmamakla beraber eldeki kaynaklardan 1785-1868 olarak belirlenmiştir.Yani Dadaloğlu’nun 18.yüzyılın son çeyreğinde doğup 19.yüzyılın ortalarında öldüğü bilinmektedir. Güney illerinde dolaşan Türkmen topluluklarının Avşar boyundandır.Yaşamı hakkında yeterli bilgi bulunmayan halk ozanı Dadaloğlu’nun şiirleri yazılı kaynaklar aracılığıyla değil sözlü gelenek sayesinde bugüne ulaşmıştır.

Şiirlerinde göçerlik koşullarını, Orta Anadolu’da hüküm süren aşiret kavgaları ve aşiretlerin Osmanlı Devleti ile savaşlarını duru ve yalın bir dille yansıttı. Şiirlerinde, Anadolu Türkmen boylarının kullandığı halk Türkçesi kullanmıştır. Yüz kadar şiiri sözlü kaynaklardan derlenerek günümüze ulaşmıştır.

Eserlerinden Bazı Örnekler:

Kalktı Göç Eyledi Avşar Elleri, Her Sabah Seyran Gezerken, Aslımı Sorarsan Avşar Soyundan, Yedi İklim Dört Köşeyi Dolandım.

Ilgıt Ilgıt Seher Yeli Esiyor

Ilgıt, ılgıt seher yeli esiyor
Gâvur dağlarının başı dumanlı.
Gönül binmiş aşk atına aşıyor
Bire beyler cünunluğun zamanı mı?

Aşağıdan iskân evi gelince
Sararıp da gül benzimiz solunca
Malım mülküm seyfi gözlüm kalınca
Kaypak Osmanlılar size aman mı?

Aşağıdan iskan evi geliyor
Bezirgânlar koç yiğide gülüyor
Kitabın dediği günler oluyor
Yoksa devir döndü âhir zaman mı?

Aşağıda akça çığın ötünce
Katar başı mayaların sökünce
Şahlan ferman Türkmen ili göçünce
Daha da hey Osmanlı'ya aman mı?

Dadaloğlu'm sevdası var başımda
Gündüz hayalimde, gece düşümde
Alışkan tüfekle dağlar başında
Azrail'den başkasına aman mı?