İstanbul ili Beşiktaş ilçesinde, Defterdar Burnu’nda bulunan bu sarayın olduğu yerde XVIII. yüzyılda Sadrazam Şehit Ali Paşa’nın yalısı bulunuyordu. Sadrazamın ölümünden sonra yalı Meselâcı Hasan Paşa tarafından satın alınmıştır. Sultan III. Ahmet Bebek’te Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın yaptırdığı Hümayun Abat’ı görmek için saltanat kayığı ile buradan geçerken Defterdar Camisi yanında bulunan Hasan Paşa yalısının yerini beğenmiştir. Bunun üzerine Damat İbrahim Paşa’dan burada bir sahil saray yaptırmasını istemiştir. Tersane Emini Kıblelizade Mehmet Bey bu işi üstlenmiştir.
Saray arkasındaki dağ ile deniz arasındaki düzlükte kurulmuştur. Saray 1726 yılında tamamlanmış, Sultan III. Ahmet saltanat kayığı ile saraya gelmiştir. Bu gelişi nedeni ile sarayda kendisine bir ziyafet verilmiş, buradan hoşlanan padişah bunu yazdığı bir beyitle dile getirmiştir:
Biz safa ile Neşatâbad’ı ettik çün mahar
Sana da ey gam adem-i âbada lazımdır sefer.
Sultan III. Selim de bu saraya zaman zaman dinlenmek üzere gelmiştir. Padişahın sır kâtibi Ahmet Efendi padişahın 15 Zılhıcce 1205’te (1790) buraya gelişini şöyle anlatmıştır:
“Neşatâbada, binişi hümayunla teşrif buyurulup agavat kullarına tomak ve pehlivan güreştirilip, yukarı havuz başındaki kasra saye endaz-ı saltanat ve derun-u havuzdaki zevrak çeye agavat kullarını nöbetle bindirip şarkı okutmakla ârâm ve istirehat esnasında kaptan-ı derya Küçük Hüseyin Paşa’nın ve Mora valisi Silahtar Mustafa Paşa’nın birbirini müteakip tahriratlarını vücut eyledi.”
Sultan III. Selim Neşetâbat Sarayı’nı kardeşi Hatice Sultan’ın ikametine tahsis etmiş ve sultan burada yaşamıştır. Hatice Sultan Avrupa mimarisini ve süslemesine yakınlık gösteriyordu. Bu nedenle Büyükdere’de Danimarka Maslahatgüzarı Baron dö Hubş’un evi ile bahçesini görmüş ve sarayı da ona benzer şekilde düzenlemiştir. Danimarka Maslahatgüzarı sultana Mimar Melling’i tavsiye etmiş ve saray ona göre düzenlenmiştir. Mimar Melling sarayın bahçesini Fransız saraylarına benzer şekilde düzenlemiş, dolambaçlı yolların çevresine leylak, akasya ve gül ağaçları diktirmiştir.
Hatice Sultan kardeşinin tahttan indirilmesinden sonra Sultan II. Mahmut zamanında 1821 yılında burada ölmüştür. Saraydaki değerli eşyalarından bazıları Çinili Meydan’da satılmıştır. Sultan II. Mahmut sarayı kızlarına tahsis etmiştir. Bunlardan Saliha Sultan bu sarayda uzun yıllar oturmuştur. II. Mahmut’un kız kardeşi Hibetullah Sultan 1841 yılında burada ölmüştür.
Abdülmecit devrinde saray yine sultanların ikametine ayrılmıştır. Kırım Savaşı sırasında İstanbul’a 1853’te gelen Prens Napeleon bu sarayda ağırlanmıştır.
Neşetâbat Sarayı önden denize, arkadan da yola yönelik yapılar topluluğu halinde idi. Bunlar dikdörtgen planlı iki katlı bloklar olarak yapılmıştı. Yapı üslubu tamamen barok ve rokokoya benziyordu. Saray bölümlerinin ortasında denize yönelik bir salon ve onun çevresinde de odalara yer verilmiştir. Ayrıca cephelerin ortaları ahşap sütunların taşıdığı şahnişlerle dışarı taşırılmıştır.
Hatice Sultan’ın ölümünden sonra bir süre diğer sultanlar burada oturmuş ve 1892 yılında yıktırılmış, yerine Sultan II. Abdülhamit’in kızları Zekiye ve Naime sultanlar için birbirine benzer iki küçük saraylar yaptırılmıştır.
Saray arkasındaki dağ ile deniz arasındaki düzlükte kurulmuştur. Saray 1726 yılında tamamlanmış, Sultan III. Ahmet saltanat kayığı ile saraya gelmiştir. Bu gelişi nedeni ile sarayda kendisine bir ziyafet verilmiş, buradan hoşlanan padişah bunu yazdığı bir beyitle dile getirmiştir:
Biz safa ile Neşatâbad’ı ettik çün mahar
Sana da ey gam adem-i âbada lazımdır sefer.
Sultan III. Selim de bu saraya zaman zaman dinlenmek üzere gelmiştir. Padişahın sır kâtibi Ahmet Efendi padişahın 15 Zılhıcce 1205’te (1790) buraya gelişini şöyle anlatmıştır:
“Neşatâbada, binişi hümayunla teşrif buyurulup agavat kullarına tomak ve pehlivan güreştirilip, yukarı havuz başındaki kasra saye endaz-ı saltanat ve derun-u havuzdaki zevrak çeye agavat kullarını nöbetle bindirip şarkı okutmakla ârâm ve istirehat esnasında kaptan-ı derya Küçük Hüseyin Paşa’nın ve Mora valisi Silahtar Mustafa Paşa’nın birbirini müteakip tahriratlarını vücut eyledi.”
Sultan III. Selim Neşetâbat Sarayı’nı kardeşi Hatice Sultan’ın ikametine tahsis etmiş ve sultan burada yaşamıştır. Hatice Sultan Avrupa mimarisini ve süslemesine yakınlık gösteriyordu. Bu nedenle Büyükdere’de Danimarka Maslahatgüzarı Baron dö Hubş’un evi ile bahçesini görmüş ve sarayı da ona benzer şekilde düzenlemiştir. Danimarka Maslahatgüzarı sultana Mimar Melling’i tavsiye etmiş ve saray ona göre düzenlenmiştir. Mimar Melling sarayın bahçesini Fransız saraylarına benzer şekilde düzenlemiş, dolambaçlı yolların çevresine leylak, akasya ve gül ağaçları diktirmiştir.
Hatice Sultan kardeşinin tahttan indirilmesinden sonra Sultan II. Mahmut zamanında 1821 yılında burada ölmüştür. Saraydaki değerli eşyalarından bazıları Çinili Meydan’da satılmıştır. Sultan II. Mahmut sarayı kızlarına tahsis etmiştir. Bunlardan Saliha Sultan bu sarayda uzun yıllar oturmuştur. II. Mahmut’un kız kardeşi Hibetullah Sultan 1841 yılında burada ölmüştür.
Abdülmecit devrinde saray yine sultanların ikametine ayrılmıştır. Kırım Savaşı sırasında İstanbul’a 1853’te gelen Prens Napeleon bu sarayda ağırlanmıştır.
Neşetâbat Sarayı önden denize, arkadan da yola yönelik yapılar topluluğu halinde idi. Bunlar dikdörtgen planlı iki katlı bloklar olarak yapılmıştı. Yapı üslubu tamamen barok ve rokokoya benziyordu. Saray bölümlerinin ortasında denize yönelik bir salon ve onun çevresinde de odalara yer verilmiştir. Ayrıca cephelerin ortaları ahşap sütunların taşıdığı şahnişlerle dışarı taşırılmıştır.
Hatice Sultan’ın ölümünden sonra bir süre diğer sultanlar burada oturmuş ve 1892 yılında yıktırılmış, yerine Sultan II. Abdülhamit’in kızları Zekiye ve Naime sultanlar için birbirine benzer iki küçük saraylar yaptırılmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder