Sultan III. Ahmet Kütüphanesi, Eminönü, İstanbul
İstanbul Eminönü ilçesi, Topkapı Sarayı Müzesi üçüncü avlusunda, Arz Odası’nın arkasında bulunan Sultan III. Ahmet Kütüphanesi, Sultan III. Ahmet (1703–1730) tarafından yaptırılmıştır. Daha önce kütüphanenin bulunduğu yerde Havuzlu Bahçe Köşkü bulunuyordu. Kütüphanenin yapımına 1719 yılında başlanmış, giriş kapısı üzerindeki Arapça kitabesinden öğrenildiğine göre de aynı tarihte tamamlanmıştır.Kütüphanenin kuruluşu ile birlikte düzenlenen vakfiyesinde kitapların nerelerden toplandığı ve hangi günlerde bunlardan yararlanılacağı belirtilmiştir. Buradaki görevlilerde aranacak vasıflar ile ödenecek ücretler de belirtilmiştir. Vakfiyede kütüphaneden dışarıya kitap çıkarılmasını yasaklayan hükümler de bulunmaktadır. Kütüphanede Fatih Sultan Mehmet döneminden beri sarayda toplanmış yazma eserler, Hıristiyan el yazmaları ile basılı kitaplar da bulunmaktadır. Sultan II. Abdülhamit 1877’de Macaristan Budapeşte Üniversitesi Kütüphanesine hediye edilen bir katalog hazırlatmıştır. Ayrıca kütüphaneye sonraki yıllarda çeşitli bağışlar da yapılmıştır.
Kütüphane mimari olarak kesme taş ve mermerden yararlanılarak dikdörtgen planlıdır. Tüm cephe mermer kaplıdır. İçerisindeki kitapların rutubetten zarar görmeleri önlenebilmesi için yapının altına yüksek pencereli bir bodrum yapılmıştır. Havalandırmayı sağlanması için de bunların etrafı açık bırakılmıştır. Kütüphanenin merdivenli girişinden sonra Hadis-i Şerif okunmasına mahsus çıkıntılı bir yer bulunmaktadır. Ortadaki sofa basık ve penceresiz, kasnaklı, kurşun kaplı büyük bir kubbe ile örtülmüştür. İkişer sütunla ayrılan ana mekânın yanındaki bölümler aynalı tonozla örtülüdür. Kütüphanenin her cephesinde bulunan altlı üstlü pencerelerden içerinsin bol ışık alması sağlanmıştır. Üst sıra pencereler renkli cam şebekelidir.
Kubbe ve tonozların içleri malakâri nakışlarla bezenmiş, duvarların büyük bir bölümü çinilerle kaplanmıştır. Bu çiniler XVI.-XVII. yüzyıla tarihlendirilmektedir. Çiniler Boğaziçi’ndeki Kara Mustafa Paşa Yalısı’ndan ve diğer köşklerden sökülerek buraya getirilmiştir. Kütüphanenin sedef bağa ve fildişi kakmalı zengin bir de ağaç işçiliği vardır. Günümüze gelen kitap dolapları XIX. yüzyılda yapılmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder