Köy ve zoma yaşantısı
içinde henüz köy odası, dükkan, lokanta, kahvehane gibi halka açık
sosyal kurumlar yer almaktadır. Ancak ilçe merkezinde bu tür halka açık
sosyal kurumlar mevcut olup oldukça gelişme göstermektedir.
İlçe merkezinde dahi
toplum hayatını etkileyen en önemli faktör hayvancılıktır. Tabi bu durum
köye nazaran bir değişikliğe uğramış. İşin içine ticaretle girmiştir.
Kısacası ilçe merkezinde ikili bir geçim kaynacı mevcuttur. Toplum
hayatı da bu ikili etkenin tesirinde şekillenir.
Köylerde toplum hayatım
tam manasıyla şekillendiren hayvancılıktır. Geçimini tamamen hayvan
varlığına dayalı olan halk yaşayışını da buna uydurmak zorunda
kalmıştır. Bu sebeple sabit bir yerleşme yerine bağlı kalmış,
hayvanlarına ot ve su bulabilmek mecburiyetiyle, istemeyerek de olsa
göçebe durumuna girmiştir. Bundan dolayı ilçede kırsal yerleşme
alanlarının sayısı çok artmıştır.
Göçebelik devamlı
değildir. Yani on iki ayı kapsamaz,mevsimliktir. Bu sebeple göçebelikle
karıştırılmaması gerekir. İlçedeki hu göçebe hareketine özel bir ad
verilir, buna ZOMA denir.
Zoma yaşantısı. her yıl mayıs ayının ilk haftasında başlar. 15 Eylül'e doğru sona erer. Zoma hayatı genellikle keçi kılından
yapılmış su geçirmez çadırlarda geçer. Bu çadırların büyüklüğü
ailenin gelirine göre değişir. Çadırların bir kısmı 3-5 kişilik olduğu
gibi bir kısmı da 50-60 kişiyi barındıracak büyüklüktedir.
Yüksekova ilçesinin.
sosyal yaşantısın da çok özel bir yeri olan zoma hayalı her geçen yıl
değer ve önem kaybetmekledir. Hayvancılıkta fenni beslenme yerleştikten,
hayvan mahsullerinin değerlendirecek tesisler kurulduktan, köy ve yayla
yolları yapıldıktan ve halkın kültür seviyesi yükseldikten sonra zoma
hayatı önemini kaybetmektedir.
Zoma hayatında kadının
görevleri çok ağırdır. Koyun sağma, peynir, yağ ve yoğurt yapımı ile ev
işleri örgü dokuma gibi el sanatları tamamen kadına aittir. Erkekler
zoma hayatında. kadınlara nazaran daha rahat bir hayat sürerler.
Onlarında görevleri koyunların otlatılmasına nezaret etmek,hayvansal
ürünlerin nakil ve satışı ile uğraşmak ve zomanın onurunu korumaktır.
Yüksekova ilçesinde
madeni hizmet araçlarından halkın ilçe halkının tümü faydalanmaktadır.
Bunun yanında, ilçe köylerinin hemen hemen %90 ı elektrik, yol, acil
sağlık ve P.T.T. hizmetlerinden faydalanmaktadır. Bu tür medeni
hizmetlerden faydalanmayan köylü oldukça az olup bunlara da bu tür
hizmetler götürülmekte ve üzerinde çalışmalar sürmektedir.
Bugün ilçe merkezinin
hemen hemen %90 nın yolu suyu elektriği ve telefonu mevcuttur. İlçe
merkezinde devlet hastanesi 6 köyünde de sağlık ocağı bulunmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder