Mustafa Özdamar anlatıyor:
Zeki âbiye şunu sordum:
-Siz Hoca Efendiyle çok beraber oldunuz.
Hacı Veyiszâde Hoca Efendi'yi öfkeliyken gördünüz mü hiç?
Zeki Sakallı*:
- Gördüm, bir defa gördüm.
Hem de sabah namazı
-Öfkesinin sebebi ne idi?
Kalp evinde iki melek yazarlar amalimi
Ey beni yaradan Hüda'm, bilirsin ahvalimi
Verseniz istemem bu cihanın bütün malini
Bülbül iken arar bulur, ol seherde gülünü
Bir cemale âşık oldum, gösterin cemâlini
Uceymi Sadun Paşa'nın sadakat ve kahramanlıklarına ışık tutan yazar merhum Halil Zafir Bey (1916-1975)'dir.
O da 1971 yılında aylık Hilal Mecmuası'na yazdığı "Uceymî Sadun Paşa" adlı makalesinde şöyle diyor:
"...Evet, bundan 50-60 sene evvel, Meşrutiyet'i müteakip sadrazam olan Bağdatlı Mahmud Şevket Paşa, hükümetin başına geçiyor.
Günün birinde yakın bir dostuna; "Bu memlekette iş görmek hakikaten güçmüş.
En ufak mesele için etrafa danışmak lazım gelecekmiş.
Meselâ geçenlerde İngilizler bana müracaatta bulundular.
Kuveyt ve Katar'ı istiyorlar.
Hacı Veyiszâde'nin büyük oğlu Hafız Hacı Mehmet Kurucu, babası Hacı Veyiszâde'yi Mustafa Efendi'yi anlatıyor:
Babamın bana karşı da çok sevgisi varıdı.
Benim üzerimde çok dururdu
Birgün hemşirenin dibinde, eski yolun üzerinde, Mecidiye Câmii, şorada işte!
Hemşire, Mustafa Fayda'nın anası:
-Ak gardaşım, burayı satacaklar, sen de Meram'ı seven, burayı sana alalım, burayı al, didi.
İçmişim aşkın şarabın, yanıyor kalp ile ten
Ne mutlu ki ümmet olsam, Ahmedü Mahmud'a ben
Sevgili Habib bahşoldun, cümle bu cihana sen
Bu kuluna müyesser gördün, Kâbe Beytullah'ı sen
Bir zamanlar, Arap ahırlarından birinde bir grup eşek yaşardı.
Bir gün, bir eşek yemek yemeyi reddetti ve vücudu zayıfladı, kulakları sarktı ve neredeyse yere düşecek kadar güçsüzleşti.
Baba eşek, oğlunun durumunun her geçen gün kötüleştiğini fark etti ve sebebini anlamak istedi.
Oğluna yalnızca onunla konuşmak için geldi ve kötüleşen fizikî ve ruhî durumunu anlamaya çalıştı.
Ona sordu:
-Neyin var oğlum? Sana en iyi arpayı getirdim ama hala yemeyi reddediyorsun.
Bana neyin var onu söyle?
Neden kendine bunu yapıyorsun?
Seni rahatsız eden biri mi var?
Bediuzzaman Said-i Nursî, talebelerine sünnet-i seniyyeye candan bağlanmayı ders veriyor ve onlara devamlı takva yolunu gösteriyordu.
Kendisi nâmahreme aslâ nazar etmemişti.
Yûsuf Bin Esbât Hazretleri şöyle demiştir:
İnsanların medhetmelerine, çok övmelerine kavuşmak arzusundan çok sakının.
Zira çok tehlikelidir.
O, tam uçurumun kenarıdır.
Hacı Veyiszâde'nin büyük oğlu Hafız Hacı Mehmet Kurucu anlatıyor:
Annem, Ereğli'nin Hortu köğündendi.
Babama öğle hizmet ederdi ki....
Bir gün anneme:
-Babamı everecem senin üstüne!
Ha şöyle gözelcene giyinsen de... filân diye takılıyorum.
Ey beni yaratan Hüda'm yoktan var ettin beni
Bu aşkı içirdin bana yakarsın kalp ile teni
Her gün için ol seherde anıyor mihman seni
"Eyyühel mücrim" hitabı meftun eyledi beni
يَا رَبِّ! إِنِّي آمَنْتُ بكَ وَبِرَسُولِكَ وَعَمِلْنَا بِكِتَابِكَ وَسُنَّةِ حَبِيبِكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ تَعَالَى عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَأَمَرْتَنَا بِالصَّلَاةِ وَالسَّلَامِ عَلَيْهِ فَلَمْ نَقْدِرْ عَلَى الصَّلَاةِ وَالسَّلَامِ كَمَا يَلِيقُ عَلى ذَاتِهِ الْمُحَمَّدِيَّةِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَعَ عَجْزِنَا وَقُصُورِنَا يَا رَبِّ فَصَلّ وَسَلّمْ أَنْتَ وَكَالَةٌ عَنَّا صَلَاةً كَامِلَةً وَسَلَامًا تَامَّا لَائِقًا عَلَى ذَاتِهِ الْمُحَمَّدِيَّةِ
Henri Ford, dilimize de "Beynel-Milel Yahudi" ismiyle kazandırılmış olan câlib-i dikkat bir eserin yazarıdır.
Kendisi otomobil sanayiinde ilk dev firmalardan birinin kurucusu ve binnetice iktisâdî hayat içinde yoğrulmuş bir kimseydi.
Bu vasfıyla "Yahudi'nin iktisad sahasındaki -entrika ve istismara dayanan- kudretini" görmüş ve bu gerçeği bütün iş çevrelerine anlatabilmek için mezkûr eseri kaleme almıştı.
Mustafa Özdamar:
-Hacı Veyiszâde Hoca Efendi, mihraba geçip de Allahü Ekber dediği zaman, namazda iken bir hareketlenme olurmuş...
Hatta bir ara bunun dedikodusu da yapılmış galiba? Siz de hatırlıyor musunuz bunu?
Hacı Veyiszâde'nin büyük oğlu Hafız Hacı Mehmet Kurucu:
-Öğleydi, hareketlenirdi...
Bakarsın ki kıbleden filân dönüvermiş gibi olurdu.
Namaza durunca kendinden geçer giderdi.
Tuğyan eder bazı kavim, ol kavim baştan azar
Biçtiler Zekeriyya'yı, vurdular başa hizar
Kalp namazgâhı Hüda'nın, kalpleri eder nazar
Benim gibi ahmak olan dünyayı boşa gezer
Fitne oldu şimdi insan, kendini eyle hazer
Hz.Ali'den rivayet olunduğuna göre bir adam:
-Bu Yahudinin köpeği, beni toplantıya gelirken ısırdı ve esvabımı yırttı, diye dâva etti. Yahudi:
-Benim köpeğim kendine eziyet edenden başkasına dokunmaz.
Sen Hak Peygamberi isen, buna niçin dokunduğunu köpekten sor, diye savundu.
Aynı anda hem Arapça hem de İngilizce olarak çekilen filmin Arapça versiyonunda Hz. Hamza'yı Abdullah Ğays, İngilizce versiyonunda ise meşhur oyuncu Anthony Quinn canlandırmıştı.
Bu filmin ilginç hikâyeleri vardır.
Mesela Çağrı filminin unutulmaz besteleri şöyle ortaya çıktı.
Çağrı filminin yönetmeni Mustafa Akkad, meşhur Fransız müzisyen Maurice Jarre’a filmin müziklerini bestelemesi teklifini götürür. Meşhur müzisyen Jarre bazı şartlar öne sürer.
Başta çalışabilmesi için uygun ortamın oluşturulması şartıyla Jarre, teklifi kabul eder.
Jarre'ın şartları şunlardır.
Jarre, birkaç ay boyunca çölde çadırda yaşaması gerektiğini çölün atmosferini ruhunun derinliklerinde hissetmeden film için tek nota dahi üretemeyeceğini söyler.
Çalışma ortamı, çekim mekânına yakın sessiz bir yer olmalıdır.
Ayrıca İslam tarihini anlatan kitapları da ister.
Sonuç olarak Maurice Jarre, Libya’da bir çölde çadırda tek başına iki ay yaşayarak ve İslâm tarihi kitapları okuyarak bu unutulmaz besteleri üretir.
Müslüman olmayan ama, İslâm'ı hissetmeye çalışan bir Fransız müzisyen tarafından Asr-ı Saadet ve Efendimiz Sallallahü Aleyhi ve Sellem'i hatırlatacak, insan ruhunun derinliklerine işleyecek şekilde bestelenen müzikler...
Bu filmin de, müziklerin de üstüne şu ana kadar çıkacak bir ikinci bir yönetmen ve müzisyen isim de henüz çıkmamıştır.
Çıkması da çok zordur.
Mustafa Akkad, iki büyük projesi "Selahaddin Eyyubi" ve "İstanbul'un Fethi" filmlerine başlayamadan 2005'de bombalı bir saldırıda vefat etti.
Ebû'l-Abbâs el-Hazramî'(Rahımehullâh)in beyânına göre:
"Bu salâtın beş keresi cehennemden fidyedir."
اللهمَّ صَلِّ وَسَلّمْ عَلٰى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ
مَا أُتْعِبَتِ الْعُيُونُ بِالنَّظَرِ، وَتَزَخْرَفَتِ الْأَرْضُ بِالْمَطَرِ، وَحَجَّ حَاجٌّ وَاعْتَمَرَ، وَلَبّٰي وَحَلَّقَ وَنَحَرَ
وَطَافَ بِالْبَيْتِ الْعَتِيقِ وَقَبَّلَ الْحَجَرَ
Fazilet ve hamiyetlerine pâyan yoktu, Konya'nın güzel insanlarının.
Gece demiyor, gündüz demiyor, boyuna insaniyete İslâmiyet taşıyacak güzel insan yetiştirmeye uğraşıyorlardı.
"İslâh-ı Medâris" yüz güldürüyordu.
Müderrisler dirayetli, talebeler gayretliydi.
Mustafa Özdamar:
-Beyşehirli Ömer Lütfi Efendi, Konya İmam-Hatib'de öğretmenlik yapmış.
Hacı Veyiszâde Hoca Efendi'yle aralarında biraz muhalefet varmış.
Meselenin aslı nedir?
Hacı Veyiszâde'nin büyük oğlu Hafız Hacı Mehmet Kurucu:
-Onlar öğleydi.
Hatta öyle babamgile karşı pek şey etmezdi amma...
Sonradan çok ileri gittikleri olmuş, Müsevit Mehmet Ulucan'la beraber.
Bunca hikmetler gördüm, ol gördüğüm ahval nedir?
Ey beni halkeden Hüda'm, cümle bilgi sendedir.
Püryan gibi yanar kalbim, kimse bilmez ol nedir?
Nur-i cemale âşığım, hem yangınlık tendedir.
Hz. Aişe anlatıyor:
Bir gün yemek pişirmiştim.
Zevcelerinden Sevde oradaydı.
Ben Allah Rasulü ile Sevde'nin aralarında oturmuştum.
Sevde'ye yemekten almasını teklif ettim, fakat Sevde almadı.
Dedim ki:
-Al, yoksa yüzüne sürerim!
İmâm-ı Cüneyd Radıyallâhu Anh'den nakledilen şerhe göre Abdullah ibni Abbas Radıyallâhu Anh şöyle demiştir:
Peygamber Efendimiz Sâllallahu Aleyhi ve Sellem mescidde oturuyorken, Cebrail Aleyhisselâm yanına gelerek :
"Ya Muhammed ! Rabbin Sana selam söylüyor, Seni tahiyye ve ikram ile tahsis buyuruyor.
Şüphesiz ben Sana O'nun katından bir hediye getirdim ki, o'nu Senden evvel kimseye hediye etmedi, Senden sonra da kimseye hediye etmeyecektir.
İşte o Salevât-ı Kübrâ (en büyük Salevât)' dır.
Ey Muhammed! Kim bu Salevât-ı okursa Allahu Teâlâ ondan 70 bin çeşit belayı defeder ve o'nu kıyamet gününün dehşetlerinden kurtarır " dedi.
O zaman ben :" Ey kardeşim ! Ey cibril ! Bu nimetler bu Salâvat-ı okuyan kimseye verilecek mi ? deyince o:
"Ömründe 3 kere okuyana dahi Allahü Teâlâ Tevrat'ı, İncil'i, Zebur'u ve Furkan'ı (Kur'an-ı Kerim) okuyanın sevabını verir.
İbrahim Halil, Musa Kelim ve İsa Ruhullahi'l-Emin hakkı için bu böyledir."
1978 yılında Balıkesir İstasyonunda elinde bir torba, garip kıyafetli yaşlı bir ihtiyar iner.
İstasyon önündeki taksilerden birine sorar:
-Oğlum, beni Üçpınar köyüne götürü müsün?
-Götürem amca, bin arabaya!
Hacı Veyiszâde'nin büyük oğlu Hafız Hacı Mehmet Kurucu, babası Hacı Veyiszâde'yi Mustafa Efendi'yi anlatıyor:
Bir hacdan gelen oldu mu, o Tatar arabasıyınan ve yahut motorsikletinen arkaya binecek, ondan sonra da, o peygamberimizin mübârek sözü mesela...
Ladikli Ahmed Ağa'nın torunu Ahmet Elma anlatıyor:
Konya İmam Hatip okulunda öğrenci iken, velimiz olan Yaşar Bey;
-Bu sene ben öğrenci yurdu açacağım, ev falan tutmayın, dedi.
Okulların açılmasına rağmen yurdun açılışı biraz gecikti.
Evi olan arkadaşlarda o hafta idare ettik.
"Bu yurdun açılacağı yok, bari ev tutsak..." diye konuşmak ve danışmak için Ladik'e dedeme geldim.
Eve geldiğim zaman evdekiler de dedem de çok telaşlıydı.
Evdekiler:
-Deden odasına girip çıkıyor, sanki seni bekliyordu, dediler.
Her ülkede nüfûsu artıran köylü unsurdur.
Şehirli ise hesâbîleşmiş ve çocuğu yetiştirme şartlarını gözünde büyütmüş olduğu cihetle çok çocuk yapmaz.
Buna refah ve şehir stresini de eklerseniz, bugün sanayide gelişmiş ülkelerin nüfuslarının niçin azaldığı gerçeğini kavrarsınız.
Bu sebepledir ki; yahudi nüfûsu, asırlardan beri artmayıp hep aynı miktarda kalmıştır.
Bu asrın başında, meselâ bir Çin'in nüfûsu 600 milyondu, bugün 1.6 milyardır.
Yahudilerse 20-25 milyondu.
Bugün de o kadardır.
Hacı Veyiszâde'nin büyük oğlu Hafız Hacı Mehmet Kurucu, babası Hacı Veyiszâde'yi Mustafa Efendi'yi anlatıyor:
