Pera Palas

Pera Palas, İstanbul, Beyoğlu, Tepebaşı’nda, Meşrutiyet Caddesi üzerinde otel.
İstanbul’un 19. yy’da Batı’nın ekonomik egemenliğine en fazla açıldığı dönemde, konforlu bir otele ve restoran salonlarına doğan ihtiyaca cevap olarak ortaya çıktı. 1883′te Uluslararası Yataklı Vagonlar Şirketi (La Compagnie Internationale des Vagons-Lits), konforlu vagonlarla yapılan Şark Ekspresi seferlerini ilk kez Romanya’ya kadar uzatmış, yolcularını da vapur aktarmalı olarak İstanbul’a ulaştırmıştı. Ancak o dönemde İstanbul’da zengin müşterilerin taleplerini karşılayabilecek kapasitede bir otel yoktu.
Başlamış olan bu trafik Batı metropolleri standardında bir palace oteline ihitiyacı artırmıştı. Mimari çizimlerini Alexandre Vallaury’nin yaptığı otelin 1893′te başlayan inşaat çalışmaları 1895 başlarında bitirildi. (Otelin kuruluş tarihi olarak 1892 yılı kabul edilir.) Uluslararası Yataklı Vagonlar Şirketi de kendi işletme şirketini kurarak otelin yarı mülkiyetine sahip oldu. Açılışından I. Dünya Savaşı’na kadar geçen yaklaşık 20 yıl, otelin en parlak dönemi olmuştur. Devrinin bütün konforuna, ayrıca bir şark sarayınun gizemli atmosferine sahip olan tesis, Osmanlı ricali ve İstanbul’da yaşayan yabancıların ilgisini çekmiştir.

I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin Fransa ile savaş halinde olması ve Şark Ekspresi seferlerine ara verilmesi oteli mali olarak zor duruma soktu.1915′te işletmesi Mersinli Bodossaki Anastassiadis’e verildi. Aralık 1917′de Mustafa Kemal Paşa oteli ilk kez ziyaret etmiş ve Şişli’deki evine taşınıncaya kadar burada kalmıştır. Kasım 1922′de ansızın firar eden Bodossaki Anastassiadis’in maliyeye olan yüklü borçlarına dayanılarak 16 Nisan 1923′te mülkiyeti hazineye geçti. Atatürk’ün sayısız kez ziyaret etmiş olduğu otel, bu tarihte Mustafa Kemal Paşa’nın Suriye’de savaş sırasında tanıdığı Beyrut asıllı Misbah Muhayyeş’e işletmesi verilir, 1927′de de otelin mülkiyeti Muhayyeş’e devredildi. Cumhuriyet’in ilk yıllarında eski dönemlerin zenginleri ve frenklerinin sahneden çekilmesiyle müşteri trafiğinde belirgin bir sönükleşme görüldü. 1954′ten 1980′lere kadar Misbah Muhayyeş’in kurduğu vakıf tarafından yönetilen otel 1982′de Süzer Grubu’na satıldı. Atatürk’ün ziyaretlerinde kaldığı oda 1981′de müşterilere kapatılarak müzeye çevrilmiştir. Uzun bir kamulaştırma süreci sonunda 1994′te mülkiyeti sembolik bir bedelle Turizm ve Kültür Bakanlığına geçti. 2006 yılında işletme hakkı Süzer Grubundan İhsan Kalkavan’a geçerek, iki yıl sürecek bir tadilat dönemine girmiştir.
Günümüzde toplam 115 odaya sahip olan Pera Palas Oteli renovasyon ve restorsyon sürecinde olup 2010 yılının ilk çeyreğinde yeniden hayata döndürülecektr. Tarihi boyunca Agatha Christie, Alfred Hitchcock, Mata Hari gibi pekçok ünlüyü misafir etmiş ve pek çok tarihi olaya tanıklık etmiştir.