Artova'da Yer Altı Kaynakları

Artova yer altı kaynakları bakımından bölgedeki zengin ilçelerden biridir.
Ünye Madencilik Şirketinin ruhsat alanı içerisinde bulunan Devecikarkın köyü ile Sulusaray ilçesine bağlı Alpudere köyü arasındaki alanda halen dokuz yerde Krom ve Manganez çıkarılan ocak ağızları bulunmaktadır. Şirket yetkilileri bu madenlerden halen bulunduğunu, ancak büyük yatırımlar sonucu çıkarılabileceğini beyan etmektedirler. Yine Ağmusa köyünün doğusundaki alanda elli yıl kadar önce Krom çıkarılan ocak ağızları mevcuttur.

Kayaönü köyünün içerisinden yirmi yıl boyunca çıkarılan linyit kömürü ocağı ekonomik olmadığı gerekçesiyle 2001 yılında kapatılmıştır. Kömür katları arasında kil bulunduğu, böylece yer üstüne çıkarılan miktarda kömürden çok, kil bulunduğu ve böylece ekonomikliğini kaybettiği beyan edilmektedir.

Yine Ünye Madencilik Şirketinin ruhsat alanı içerisinde Artova-Boyunpınar-Çelikli üçgeni içerisindeki alanda Krom rezervi bulunduğu ve 2008 yılı yaz aylarında açık işletme olarak çalışmaların başlayacağı beyan edilmektedir.

Burada açık işletme kavramına açıklık getirmek gerekirse; maden çıkarılması için açık alanda kazı yapılarak yani, madenin üzerindeki toprağın kazınıp atıldıktan sonra maden çıkarılması çalışmasına açık işletme denilmektedir. Kapalı işletme kavramı ise tünel kazmak suretiyle yer altındaki madene ulaşılması ve yine tüneller kullanılarak madenin yer üstüne çıkarılmasıdır.

Yağcımusa köyü sınırları içerisinde çıkarılmayı bekleyen Ünye Madencilik Şirketinin ruhsat alanı içerisinde çok zengin sondaj kili rezervi bulunmaktadır.

Boyunpınar ile Akınköyü arasındaki alanda Krom ve Kömür madeni olduğu tespit edilmiş olup araştırmalar devam etmektedir.

Güzeldal Madencilik Şirketinin ruhsat alanında bulunan Artova ilçe merkezi sınırları içerisinde Yatılı İlköğretim Bölge Okulu’nun 500 metre kadar arkasındaki Kavaklıdere Kömür İşletmesi Amasya Çeltek Kömür İşletmesi ile birlikte yarı devlet sektörü olarak kırk yıl çalıştırılıp 6500 cal. gibi yüksek kalorili kömür çıkarılmış, yirmi yıl önce ise Güzeldal Madencilik Şirketine devredilmiştir. 1500 metre derinlikten kapalı işletme usulü ile linyit kömürü çıkarılan bu ocaktan ekonomikliğini yitirdiği için üç yıldır kömür çıkarılmamakta, ancak yetkililer 2008 yılı yazında yeniden kömür çıkarılmaya başlanacağını bildirmektedirler.

Salur Krom Ocağından, Cumhuriyetimizin kurulduğu ilk yıllardan itibaren ikinci Cumhurbaşkanımız İsmet İNÖNÜ’nün oğlu Ömer İNÖNÜ ve İngilizlerin ortak olduğu Öcelman şirketi tarafından 1985 yılına kadar 455 bin ton krom madeni çıkarılmıştır. 1985 yılına kadar kapalı işletme olarak faaliyet gösteren ocak o tarihten itibaren açık işletme olarak çalışmalarına devam etmektedir. Şu an Salur Krom Ocağında Krometal Madencilik Şirketi faaliyet göstermektedir.

Salur ve İğdir köyleri arasından yirmi yıl kadar önceleri Elyaf çıkarılmıştır.

Ruhsat sahibi Ahmet Bayoğlu olan İğdir köyündeki krom ocağından kapalı işletme olarak 1990 yılına kadar yirmi yıl süre ile Krom Madeni çıkarılmış olup şu an herhangi bir çalışma mevcut değildir.

Adoçim Çimento Fabrikasının Yeşilyurt istikametindeki dağlar çok zengin kalkere sahip çimento taşı ile kaplı olup vatandaşlar Adoçim bu dağları kıyamete kadar çimento üreterek tüketemez diye espiri yapmaktadır.

Adoçim Çimento Fabrikası kil ihtiyacını Artova’dan Ağmusa köyü istikametine giderken hemen Kızılca Mahallesinin son bulduğu alandan itibaren başlayan yolun sağındaki alandan temin etmekte olup kalitesi oldukça yüksektir.

MTA Genel Müdürlüğünce hazırlanan Tokat İli Maden ve Enerji Kaynakları raporunda Artova’nın yer altı kaynakları ile ilgili şu bilgilere rastlanmaktadır:


DEMİR (Fe)


Artova Karadut Sahası

Kalite : % 50 Fe

Rezerv : 30 000 ton cevher üretilmiştir.


KROM (Cr)


30’a yakın krom ocak, yarma ve mostra tespit edilmiştir.

Salur Ocağı

Tenör : % 20 Cr203

Rezerv: 265 000 ton mümkün rezerv hesaplanmıştır. Diğer zuhurlardaki

Cevherleşmelerin önemli bir potansiyeli bulunmamakla birlikte cevher

Tenürleri % 10-48 Cr203 oranında değişmektedir.

LİNYİT (lin)

Artova

Kimyasal Özellikler				Rezerv (1000 ton)
Su	Kül	Kükürt	AIDK kal/kg	Gör	Muh	Müm	Jeo	Açıklama
23.75	13.75	4.58	3976	500	-	-	-	Eski İşletme