Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi

 









  
Tarihçe
Atatürk Eğitim Fakültesi, Türkiye’nin en eski/köklü öğretmen yetiştiren kurumudur. Çünkü, bu kurumun kökeni, 1848’de açılan Dârülmuallimîn-i Rüşdî’ye dayanmaktadır.
16 Mart 1848’de İstanbul’da açılan Dârülmuallimîn-i Rüşdî’nin kuruluş amacı, Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk sivil modern eğitim kurumları olan rüşdiyelere öğretmen yetiştirmekti. Rüşdiyeler, bugünkü eğitim sistemimize göre, ilköğretimin ikinci kademesi düzeyinde okullardı. Bu tarihte, ilköğretimin ilk kademesine, yani sıbyan mekteplerine öğretmen yetiştiren herhangi öğretim kurumu yoktu. Zira, sıbyan mektepleri 1860’lara kadar, medreselerin etkisi altında geleneksel eğitim ve öğretimi sürdürüyordu. Modern ilkokulların, yani ibtidâdîlerin açılması üzerine, 1868’de İstanbul’da, bu okullara öğretmen yetiştirmek üzere Dârülmuallimîn-i Sıbyan açılmıştı.
1869 “Maarif-i Umumiye Nizamnamesi” Osmanlı eğitim sistemini, Fransa eğitim sistemi modeline uygun olarak yeniden düzenlemişti. Bu nizamname, Osmanlı ülkesinde ilk, orta ve yüksek öğretimden oluşan, üç kademeli bir eğitim sistemi kurulmasını öngörüyordu. Nizamnameye göre, İstanbul’da açılacak bir Dârülmuallimîn-i Kebîr, ilk ve orta öğretime, yani rüşdiye, idâdîye ve sultaniyelere öğretmen yetiştirecekti; Dârülmuallimîn-i Sıbyan da, bu örgütün dışında olmakla beraber, idarî yönden bu kuruma bağlı olacaktı. Bu oldukça ileri bir düşünceydi ve bugünkü eğitim fakülteleri gibi, yüksek öğretim hariç, bir kurumun tüm öğretim kademelerine öğretmen yetiştirmesini hükme bağlıyordu.
Söz konusu Dârülmuallimîn-i Kebîr, sıbyan, rüşdiye ve idâdî şubelerinden ibaret olarak, 1874 yılında hizmete girdi. Ancak, daha sonraki yıllarda, Sıbyan Şubesi, çoğu kez özerk yada bağımsız olarak faaliyet gösterdi. Dârülmuallimîn-i Kebîr, bir süre sonra Dârülmuallimîn-i Âliye adını aldı. 1915 yılında yeniden yapılanan bu kurum; İbtidâî, İhzârî ve Âlî Kısımlarından meydana geliyordu. Bu yapısıyla, ilk ve ortaöğretimin tüm kademelerine aynı çatı altında öğretmen yetiştiren bir kurum olma özelliğini yeniden kazanmıştı.
Cumhuriyetin ilânından sonra Dârülmuallimîn-i Âliye, bir süre Yüksek Muallim Mektebi adıyla faaliyet gösterdi. 1923 –1924’te, birkaç yıl önce kapatılan İhzârî Kısım’ın yerine ortaokullara öğretmen yetiştirmek üzere, Talî Kısım açıldı. Fakat, bu kısım, fazla uzun ömürlü olmadı. 1936’da Yüksek Öğretmen Okulu adını alan okul, yalnız lise öğretmeni yetiştiren bir kurum haline geldi. 1959’a kadar da, Türkiye’nin tek lise öğretmeni yetiştiren kurumu olma özelliğini korudu. İlkokullara öğretmen yetiştiren kısım ise, bu kurumdan ayrı olarak, Erkek Öğretmen Okulu adıyla faaliyet gösterdi. 1946 – 1947 öğretim yılında, 1848’de açılan Dârülmuallimîn-i Rüşdî’nin misyonunu yerine getirmek ve böylece ortaokullara öğretmen yetiştirmek üzere, İstanbul Atatürk Eğitim Enstitüsü açıldı. Kısa süre sonra, bu yeni kurum, Türkiye’nin en nitelikli öğretmen yetiştiren kurumlarından biri haline geldi.
1978 yılında, 1874 yılında kurulan ve 1848’de açılan Dârülmuallimîn-i Rüşdî’yi de bünyesine alan Dârülmuallimîn-i Kebîr/Dârülmuallimîn-i Âliye’nin devamı olan İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu, ülkedeki diğer yüksek öğretmen okullarıyla birlikte kapatıldı. Aynı yıl, tüm öğretmen yetiştiren kurumları saran anarşi ve terör dolayısıyla Atatürk Eğitim Enstitüsü’nde de eğitim ve öğretim durduruldu. Söz konusu tarihte, ülkedeki diğer üç yıllık eğitim enstitüleri, eskilerden farklı bir örgüt ve programla, yüksek öğretmen okullarına dönüştürüldü. Atatürk Eğitim Enstitüsü de, iki yıl sonra, 1980’de, Atatürk Yüksek Öğretmen Okulu adıyla yeniden faaliyete başladı.
Atatürk Yüksek Öğretmen Okulu, tüm yüksek öğretim kurumlarını Yüksek Öğretim Kurulu’nun çatısı altında toplayan yasal düzenlemeyle, 1982 yılında, Atatürk Eğitim Fakültesi adını alarak, yeni kurulan Marmara Üniversitesi’ni oluşturan birimlerden biri oldu.
Atatürk Eğitim Fakültesi, başlangıçta, kendisine bağlı Eğitim Yüksekokulu ve 8 bölüm ile faaliyete başladı. Eğitim Yüksekokulu, 1992 yılında kapatılarak, bünyesindeki Okul Öncesi Eğitimi ve Sınıf Öğretmenliği Bölümleri, doğrudan fakülteye bağlandı. Bir yıl sonra, 1982’ye kadar Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı Anadoluhisarı Gençlik ve Spor Akademisi iken, fakültenin Beden Eğitimi ve Spor Bölümü’ne dönüştürülen birim, rektörlüğe bağlı Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu haline getirildi.
1994’te, bünyesinde birden fazla diploma veren birim olan Fen Bilimleri, Sosyal Bilimler ve Yabancı Dil Eğitimi Bölümleri kaldırılarak, her diploma programı, ayrı bir bölüm haline getirildi. Böylece, fakülte bünyesindeki bölüm sayısı 17’ye çıktı.
1998’de, Atatürk Eğitim Fakültesi, ülkedeki tüm eğitim fakülteleriyle birlikte, YÖK tarafından yeniden yapılandırıldı. Yeni yapılanmanın gerekçeleri arasında, eğitim fakülteleri programlarının her geçen gün biraz daha fen – edebiyat fakültelerinin programlarına benzemeye başlaması; böylece, neredeyse birbiriyle aynı nitelikte eğitim veren iki fakültenin ortaya çıkması; –uzmanlık alanı eğitim bilimleri olanlar hariç- eğitim fakültelerinde görev yapan öğretim elemanlarının eğitim bilimleriyle ilgili çalışma yapmayıp, yalnız alan araştırmalarıyla yetinmeleri önemli bir ağırlığa sahipti. Yeniden yapılanmayla, ortaöğretim sosyal, fen ve matematik alanlarına öğretmen yetiştiren programlarında öğrenim gören öğrencilerin alan derslerini fen – edebiyat fakültelerinde almaları esasa bağlandı. Buna paralel olarak, alan çalışması yapmayı tercih eden öğretim elemanları fen – edebiyat fakültelerine gönderildi. Bu süreç, Atatürk Eğitim Fakültesi’nde de aynı şekilde yaşandı. Böylece, fakülte, önemli ölçüde aslî fonksiyonuna dönmüş oldu.
Yeni yapılanmanın öngördüğü örgütsel yapıya göre, Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri, İlköğretim, Türkçe Eğitimi, Yabancı Diller Eğitimi, Güzel Sanatlar Eğitimi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi, Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanlar Eğitimi, Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Bölümlerinden meydana geliyordu. Daha sonra, bu bölümlere Özel Eğitim Bölümü de katıldı. Böylece fakülte, bu bölümlerin çatısı altında, 21 ayrı anabilim dalında öğretmenlik eğitimi/diploması verir hale geldi.

Adres1 : Marmara Üniversitesi Göztepe Kampusü
Adres2 : Kadıköy/İstanbul
Posta Kodu : 34722
Telefon : 0216 345 47 05 (2 hat)
Faks : 0216 338 80 60