..........Şamil Türkiye Ansiklopedisi..........: Halil Paşa Türbesi, Üsküdar, İstanbul

Halil Paşa Türbesi, Üsküdar, İstanbul

İstanbul Üsküdar ilçesi, Gülfem Hatun Mahallesi, Yeni Çeşme Yokuşu’nda bulunan bu türbeyi Halil Paşa sağlığında, 1759 yılında yaptırmıştır.
Halil Paşa, Sultan II. Osman (1618–1622) ve Sultan IV. Murad (1623–1640) devri sadrazamlarındandır. Osmanlı Sarayı’nda Enderun’dan yetişmiş Doğancıbaşı, Çakırcıbaşı ve 1607 yılında da Yeniçeri Ağası olmuştur. Bir süre Kapta-ı Deryalık görevine getirilmiştir. İsyan eden asileri bastırmak üzere Trablusgarp’a gönderilmiş, oradaki başarısından sonra 1617 yılında Sadrazam olmuştur. Bir süre sonra azledilmiştir. Halil Paşa değişik zamanlarda dört defa Kaptan-ı Deryalık yapmış, 1626 yılında ikinci kez Sadrazam olmuş, 1627 yılında yeniden azledilmiş ve kalan ömrünü Üsküdar’da Aziz Mahmud Hüdai Dergâhı’nda geçirmiş ve 1629 yılında da ölmüştür.

Halil Paşa Türbesi sebil ve çeşme ile birlikte yapılmıştır. Türbe kesme taştan, kare planlıdır. Önünde üç bölümlü bir revak kısmı vardır. Mukarnaslı mermer sütunların taşıdığı bu revakın ortasını kubbe, iki yanını da aynalı tonozlar örmüştür. Revak ortasındaki basık kemerli bir kapıdan türbeye girilmektedir. Giriş kapısı üzerinde Arapşa sülüs yazılı bir kitabe bulunmaktadır:

Kitabe:
Festeinu min ehl-il-kubur. Ketebehu mütevelli 1214 (1759). Kitabenin mealen anlamı şöyledir: İşlerinizde zorluğa uğradığınız zaman kabir ehlinden yardım isteyiniz.

Türbe sekizgen kasnaklı tromplu bir kubbe ile örtülüdür. Trompların altında mukarnas dolgulara yer verilmiştir. Çift sıra pencereler ile aydınlatılan türbenin alt sıra pencereleri sivri boşaltma kemerleri altında mermer alınlıklı ve dikdörtgen sövelidir. Üst sıra pencereler sivri kemerlidir.

Türbede Halil Paşa dışında Gafuri Mahmud Efendi (1667) ve Abdülhay Efendi’nin (1705) mezarları bulunmaktadır.

İSTANBUL’DAKİ DİĞER TÜRBELER