..........Şamil Türkiye Ansiklopedisi..........: Hatice Sultan Türbesi, İstanbul

Hatice Sultan Türbesi, İstanbul

İstanbul Eminönü ilçesi, Şehzadebaşı’nda, Şehzade Camisi’nin Kıble yönündeki avlu içerisinde Hatice Sultan’ın Türbesi bulunmaktadır. Hatice Sultan’ın kim olduğu konusunda kaynaklarda bir bilgiye rastlanmamıştır. Türbenin kitabesi de olmadığından bu konuda ileri sürülen iddiaların ne derece doğru olduğu da bilinmemektedir. Sicil-i Osmanî’de bu türbenin Yavuz Sultan Selim’in (1512–1520) kızına ait olduğu yazılıdır. Haluk Şehzuvaroğlu’da Sultan III. Murad’ın (1574–1595) kızı olduğunu belirtmiştir. M. Çağatay Uluçay Sultan III. Murad’ın bu isimde bir kızı olmadığını yazmıştır. Hatice Sultan Şehzadeler Türbesinde gömülüdür. Bazı araştırmacılar da burada Yavuz Sultan Selim’in kızı Hatice Sultan’ın çocuklarının gömülü olduklarını ileri sürmüşlerdir.

Türbe sekizgen planlı, kesme köfeki taşından tek kubbeli bir yapıdır. Kubbe doğrudan doğruya sekizgen gövdenin üzerine oturtulmuş, saçak hizasında da iki sıralı kirpi saçak dizisine yer verilmiştir. Dış cepheler birbirinden köşeli sütunlarla ayrılmıştır. Duvarların alt tarafı köfeki taşından, üst tarafı da tuğladan örülmüştür. Cephelerde altlı üstlü pencereler bulunmaktadır. Bu pencerelerden alt sıradakiler demir parmaklıklı ve dikdörtgen söveli, üst sıradakiler de sivri kemerlidir. Yalnızca giriş kapısının bulunduğu yüzde pencereye yer verilmemiştir. Türbenin içerisinde herhangi bir bezeme unsuruna rastlanmamaktadır.
Türbe içerisinde dört sanduka bulunmaktadır.

Hatice Sultan kardeşi III. Selim`e çok yakındı. III. Selim`in 1789-1807 yılları arasındaki padişahlığı sırasında İstanbul`un en önemli kişiliklerinden biri haline geldi.

İstanbul`da yaşayan Mimar-Ressam Antoine Ignace Melling ile yakın bir ilişki kurdu. Melling 1804 yılında Hatice Sultan`a ait Ortaköy-Kuruçeşme arasındaki Neşetâbâd Sarayı’nın kısmi onarım ve iç dekorasyonunu yaptı. 1809 yılında Arnavutköy’de bir arazi satın alarak kızkardeşi Beyhan Sultan (1765-1824) ve amcasının kızı Esma Sultan (1778-1848) gibi adını taşıyan sahil sarayını Melling`e inşa ettirdi. Bu saray İstanbul halkı ve Avrupalılar arasında çok ün kazandı. Bir yandan da eleştirilere neden oldu. III. Selim sık sık kızkardeşinin sarayına uğramaktan büyük zevk alırdı. Melling Türkçe öğrenmişti ama Osmanlıca alfabesinde zorluk çekiyordu. Melling ile Hatice Sultan Latin alfabesini kullanarak mektuplaşıyorlardı. Böylece Harf Devriminden 125 yıl önce Türkçeyi Latin alfabesiyle yazmış oluyorlardı. Bu mektuplar Fransa`da özel bir koleksiyonda korunmaktadır, Jacques Perot ve Frédéric Hitzel tarafından toparlanarak yayınlanmışlardır.

Hatice Sultan 1822 yılında öldü ve Eyüp`teki Mihrişah Sultan Türbesi`ne gömüldü. Hatice Sultan saraylarının yanısıra 1806 yılında Eminönü`nde Mısır Çarşısı`nın Tahmis Sokağı`na açılan kapısının karşısında yer alan bir çeşme yaptırmıştır.

İSTANBUL’DAKİ DİĞER TÜRBELER