9 Ağustos 2011 Salı

Şemsi Ahmet Paşa Türbesi, Üsküdar, İstanbul


 Şemsi Ahmet Paşa Türbesi, Üsküdar, İstanbul
İstanbul ili Üsküdar ilçesi, Şemsi Paşa Külliyesi içerisinde bulunan bu türbe, külliye ile birlikte 1580 yılında yapılmıştır.
Şemsi Ahmet Paşa, Sultan II. Selim (1566–1574) ve Sultan III. Murad (1574–1595) dönemlerinde vezirlik yapmıştır. İsfendiyar ailesinden Kastamonu Beyi Kızıl Ahmet Bey’in torunu, Mirza Paşa’nın da oğludur. Osmanlı Saray Okulu olan Enderun’da yetişmiştir. Avcıbaşı, Bölük Ağası, Müteferrika ve Sipahiler Ağası olmuştur. 1554 yılında Anadolu, bir süre sonra da Rumeli Beylerbeyliği yapmıştır. Sultan II. Selim tarafından vezirliğe yükseltilmiştir. Şemsi Ahmet Paşa 1580 yılında ölmüş ve cami, medrese, sıbyan mektebinden oluşan külliyesindeki türbeye gömülmüştür.

Şemsi Ahmet Paşa, türbesini caminin doğu tarafına sağlığında yaptırmıştır. Türbe camiye bitişik, kareye yakın 4.00x4.50 m. ölçüsünde olup, üzeri ayna tonozla örtülmüştür. Klasik Osmanlı türbe mimarisinin özelliklerini taşıyan bu yapının mermer söveli, yuvarlak kemerli giriş kapısı üzerinde kitabesine yer verilmiş ancak bu kitabe cami ile birlikte 1940 yılı öncesinde son derece harap olduğundan kitabe kırılmış ve yerine konulması mümkün olmamıştır. Onarım sonrası külliyenin içerisinde bulunan kitabe parçaları çalınmıştır. Kaynaklara göre bu kitabenin metni şöyledir:
Kitabe:
Türbesinin kenarı deryada
Şemsi anınçün eyledi bünyad
Geçerken bu kenarı deryada
Aşinalar dua eyle ede yâd
Ya ilahi bî Hakkı rumi Nebi
Nurdan eyle ol kulum azad.

Şemsi Paşa Türbesinin zeminden itibaren yüksekliği caminin kubbesine kadar ulaşmaktadır. Bu örtü sistemi İstanbul Vakıflar Başmüdürlüğü Y. Mimarı Süreyya Yücel tarafından 1940 yılında külliye onarılırken yenilenmiştir. Orijinaline yakın bir şekilde yapılan türbenin ana yapısı kesme taştan, tonozları da tuğladan yapılmıştır. Türbenin giriş duvarı kapı nedeni ile çok dar olduğundan buraya pencere açılmamış, içerisi üst sıradaki üç pencere ile aydınlatılmıştır. Türbenin giriş dışındaki diğer kenarlarında altlı üstlü üçerden altı penceresi vardır. Türbe içerisinde orijinal kalem işlerine rastlanmamakla beraber, üzerini örten ayna tonozun ortasındaki kare boşluk içerisinde geometrik, geçme ve palmet izleri görülmektedir. Türbenin camiye açılan tunç şebekeli, yuvarlak kemerinin kemer taşı üzerine sarı kabartma harflerle bir ayet yazılmıştır.

Türbe içerisinde Şemsi Ahmet Paşa’nın sandukası dışında başka bir mezar bulunmamaktadır.








Hiç yorum yok:

Yorum Gönder