Trysa, Kaş-Finike yolu üzerindeki kayalara oyulmuş mabet şeklindeki mezarlardan sonra ulaşılan Devazlar köyüne 1 km. uzaklıktaki Gölbaşı’ndadır. Trysa Hellen dilinde bir anlam taşımamaktadır. Luwi dilinden gelip gelmediği de anlaşılamamıştır.
Kaya mezarları ile tanınmış kentin tarihi konusundaki bilgiler çok yetersizdir. Trysa’nın kaya mezarları 550 m. uzunluğunda bir alana yayılmıştır. Tepeden denize doğru teraslar halinde uzanan bu alanın surlarla çevrili olduğu kalıntılardan anlaşılmaktadır.
Trysa’nın günümüze ulaşan en ünlü anıtı “Gölbaşı Heroonu”olarak isimlendirilen, yaklaşık 20 metrekarelik bir alanın ortasındaki kayalara oyulmuş lahit ile onun çevresindeki rektagonal tekniğindeki duvardır. Duvarların iç ve dış yüzeylerine iki şerit halinde Lydialıların Amazonlarla mücadelelerini, Odysseus’un yolculuğu sırasında karşılaştığı olayları, Yedilerin Thebai’ye yapmış oldukları savaşlar işlenmiştir.
1881’de buraya gelen Avusturyalılar M.Ö. 400 yıllarına tarihlenen bu kabartmaların bazıları ile lahitlerden birkaçını Viyana’ya götürmüşlerdir. Ayrıca burada bulunmuş Ylkia tipi bir lahit de İstanbul Arkeoloji Müzesi’ndedir.
Trysa’nın en ünlü yapıtlarından birisi de Heroon’a doğudan ulaşılan bezemeli kapıdır. Kapı lentosunun dış yüzlerinde kanatlı dört boğa ile gergedan figürleri işlenmiştir. Ayrıca burada koltuklara oturmuş erkekler ile yüzleri onlara dönük kadınlar görülmektedir. Büyük olasılıkla bu insanlar mezarların sahipleridir. Kapı lentosunun iç yüzünde musiki aletleri çalan,dans eden figürlere yer verilmiştir.
Heroon alanını çevreleyen duvarın iç yüzüne yine mitolojik konulu sahneler işlenmiştir. Amazonlarla yapılan savaşların yanı sıra Kentaurlar ,mitolojik kahramanlardan Meleagros’un yaban domuzu avı, Bellerophontos tasviri dikkati çekmektedir. Bunların yanı sıra Heroon’un doğu duvarında Theseus ile ilgili kabartmalara iki friz halinde yer verilmiştir.
Bu kabartmalarda Atina kralının oğlu Theseus, babasının yanına gelirken karşısına çıkan devleri ve yabani hayvanları öldürüşü anlatılmıştır. Theseus ,mitolojiye göre Girit adasındaki korkunç Minotauros’u da öldürmüş ve bu yüzden ünlü bir kahraman olmuştur. Frizlerde mitolojinin değindiği diğer olaylara da yer verilmiştir. Örneğin Zeus ile Danae’nin oğlu Perseus’un kahramanlıkları, Medusa’nın başının kesilişi ,Lapitlerin kaçırılışı bunların başında gelmektedir.
Buradaki mabetten birkaç sütun dışında önemli bir kalıntı günümüze gelememiştir. Ancak bu mabedin kime ait olduğu da kesinlik kazanamamıştır. Burada bulunan bir yazıtta isimleri geçen Zeus veya Helios’a ait oldukları düşünülmüşse de bu konu kesinlik kazanmamıştır.
- Akalissos (Asar Önü), Kumluca
- Alanya (Coracesium, Alaiye, Kolonoros)
- Antiphellos, Kaş
- Arykanda (Arycanda)
- Apollonia, Kaş
- Aperlai (Aprilla)
- Aspendos (Belkıs), Serik
- Ariassos
- Attaleia (Antalya)
- Dağlık
- Gagai, Finike
- Isında
- Istlada
- İdebessos, Kumluca
- İotape
- Kandyba, Kaş
- Kekova (Dolichiste) Batık Şehir
- Khoma (Hacı Musalar), Elmalı
- Korydalla, Kumluca
- Kyaneai (Yavı), Kaş
- Laertes
- Limyra (Zemuri ,Turunçova, Zengerler), Finike
- Lissa (Lissai)
- Myra
- Nisa, Neisa, Nysa, Kaş
- Olympos (Cirali)
- Perge, Aksu
- Phaselis (Tekirova)
- Phellos (Felen), Kaş
- Podalia (Podala), Elmalı
- Rhodiapolis (Eskihisar, Sarıcasu), Kumluca
- Selge
- Selinus (Sellinous)
- Side, Manavgat
- Simena, Samaona (Kale), Kaş, Finike
- Soura (Sourai-Sura), Kale
- Syedra
- Syllion
- Termessos
- Tlos (Tlava), Kemer
- Tyberissos (Tyrmisson), Kaş
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder