Hoca İshak Camii, Zile, Tokat

Tokat ilçelerindeki ibadet yapılarında görülen ikinci plân tipi, iki bölümlü, iki kubbeli şemadır. Bu şemaya sahip tek yapı, Zile ilçe merkezinde bulunan h.880/m.l475 tarihli Hoca İshak Camii'dir. Doğu-batı ekseninde dikdörtgen bir kuruluşa sahip olan yapının girişi, doğu cephesinde sağ köşeye yalan olarak açılırken, mihrap nişi de ilk bölümün güney duvarında yer almıştır. Oldukça değişik bir kuruluşa sahip olan yapıda, sözünü ettiğimiz bu özellikler, bir zorunluluğun sonucu gibi, görünmektedir. Anadolu'nun farklı yerlerinde bulunan Fatih sultan Mehmet Dönemi'nde inşa edilmiş küçük ölçekli ibadet yapdarını incelediğimizde, genellikle tek kubbeli plân şemalarıyla karşılaşılır. Hoca İshak Camii'nin de esasında, tek kubbeli bir yapı olduğu, ancak sonraki dönemlerde ihtiyaç duyulması nedeniyle ikinci bir kubbeli bölüm ilâve edilerek, yapının genişletildiği düşünülebilir.