Türk İslam Eserleri Müzesi

Türk İslam eserlerini bir araya getiren anlamlı bir koleksiyona sahip Türk İslam Eserleri Müzesi, Sultanahmet’teki İbrahim Paşa Sarayı’na taşındığı 22 Mayıs 1983 tarihinden beri ziyaretçilerini bu tarihi yapıda ağırlamaktadır. Müze ilk olarak 1914 yılında, Süleymaniye Külliyesi’nin Darüzziyafe’sinde, Evkaf-ı İslamiye Müzesi adıyla kurulmuş; Cumhuriyet’in ilanından sonra müze, Türk İslam Eserleri Müzesi ismiyle anılmaya başlanmıştır.
Müzenin zengin halı koleksiyonu, dünyanın en nadide parçalarının bir arada sergilendiği eşsiz bir koleksiyondur. Öte yandan, VIII. yy.dan XIX. yy.a uzanan geniş bir zaman dilimine ait 15.000 yazma eser koleksiyonu da, misafirlerini köklü bir medeniyetin tarihsel gelişim serüvenine ortak etmektedir. Bu köklü medeniyetin gelişiminde başrol oynayan Türk milletinin kültürel birikimlerinde ve sosyal yaşamlarında, İslam’la tanışmaları ile birlikte yaşanan değişimin seyrini ve boyutunu sergileyen Türk İslam Eserleri Müzesi; bir milletin öz kültürünü büyük bir medeniyetle nasıl ustaca harmanladığını gösteren kültür mekânlarımızdandır. Etnografik yönden güçlü olan mekan, Türklerin günlük yaşamlarında kullandığı; taş, seramik, ahşap ve madeni eşyalardan; göçebe kültürün asli öğesi olan kara çadır ve topak eve (yurt) kadar uzanan birçok sanatsal öğeyi ziyaretçileriyle buluşturmaktadır.
Türk İslam Eserleri Müzesi’nin Türk halkının yaşamını ve kültürünü yansıtan otantik ürünlerden oluşan dermesi, Ahşap Eserler Bölümü, Keramik ve Cam Bölümü, Maden Sanatı Bölümü, Etnografya Bölümü, Taş Sanatı Bölümü, Halı Bölümü ile El Yazmaları ve Hat Sanatı Bölümü olmak üzere yedi bölümden meydana gelmektedir.
Ahşap Eserler Bölümü’nde IX. ve X. yy.a ait Anadolu ahşap işçiliğinin yanı sıra, Anadolu Selçukluları ve Beylikleri dönemi eserleri ve Osmanlı Dönemi’ne ait bağa işlemeli, fildişi ve sedef kakmalı ahşap ürünler sergilenmektedir.

Keramik ve Cam Bölümü’nde; X. yy İslam cam sanatından örnekler, 1908–14 yılları arasında yapılan kazı çalışmalarında gün yüzüne çıkartılan keramik eserler ile mihrap ve duvar çinilerinden Konya Kılıçaslan Sarayı alçı süslemelerine kadar uzanan birçok sanat eseri yerli ve yabancı ziyaretçilerin ilgisine sunulmaktadır.
Maden sanatı Bölümü’nde Cizre Ulu Camii kapı tokmakları, burç ve gezegen sembolleri, ibrik ve dirhemler vb. önemli bir kolleksiyon oluşturmaktadır.
   
Etnografya Bölümü’nde ise, uzun çalışmalar neticesinde bir araya getirilen etnografik ürünler sergilenmektedir. Bu bölümde sergilenen eserler arasında; göçebe toplumun günlük yaşamında kullandığı araç ve gereçler, kostümler, kilim tezgâhları, halı dokuma sanatı hakkında bilgi veren materyaller bulunur. Müzenin diğer bölümlerinde de Türk İslam kültürüne ışık tutan nitelikli birçok eser; bilim, sanat ve kültürün bir arada verildiği görsel bir kompozisyonun ayrılmaz öğeleri olmayı başarmıştır.
Türk-İslam Eserleri Müzesi; yerli ve yabancı turistlerin, araştırmacıların, öğrencilerin ve sanatseverlerin yoğun ilgi gösterdiği İstanbul müzelerinden biri olmasının ötesinde, bir kültürün çok yönle verilen dününü, yarınlara taşıyan bir kültür hazinesidir.