1 Haziran 2024 Cumartesi

İlk defa ameliyatlarda anesteziden faydalanan Müslüman Tıp Âlimi; Ali Bin İsâ El-Kehhâl

İlk defa göz hastalıkları hakkında eser veren, ilk defa ameliyatlarda anesteziden faydalanan Müslüman Tıp Âlimi; Ali Bin İsâ El-Kehhâl (Ö.430/1038-39)

İslam dünyasında "Kehhâl", Avrupa'da ise "Haly Jusu" diye şöhret bulan Ali b. İsa, İslâm dünyasının, hatta bütün orta çağın en meşhur göz hekimidir.
İsmi, tersine İsa b. Ali şeklinde de rivayet edilmektedir.
Aynı ismi taşıyan başka bir tabip olan ve aynı zamanda vezir olan, kendisinden 1.5 asır önce yaşamış Ali b. İsa ) ile karıştırılmamalıdır.

Ali b. İsa, XI.asrın ilk yarısında Bağdad'da yaşamıştır. 
Ali bin İsa'yı, Ortaçağın en meşhur göz doktoru haline getiren eseri, hiç şüphesiz "Tezkiret-ül Kehhâlîn: Göz doktorları için hatırlatma" isimli kitabı olmuştur.
Eser, göz hekimliği üzerine zamanımıza kadar gelebilmiş en tam ve en eski eser olmak itibariyle kültür tarihi bakımından hususi bir ehemmiyet arz etmektedir.

Tıp Tarihi mütehassıslarından göz hekimi Max Meyerhof (1884-1951):
"İlim dünyası sadece Doğu'da değil, Batı'da bile ondan daha iyisini yazabilmek için 19. yüzyılın ortalarına kadar beklemek zorunda kalmıştır."

Tezkiretü'l-Kehhalin isimli eserin, birkaç kez Latince ve İbranice'ye tercümesi yapılmıştır. 
Batı tıp tarihinde önemi hep inkâr edilmiştir. 
Bunun sebebi de Lâtince tercümenin çok bozuk ve bazı konuların eksik olmasıdır. 
Bu sebeple konular arasında irtibat bozulmuş ve mana anlaşılmaz hale gelmiştir.

  • Bilime Yön Veren İslam Alimleri, 1996, 1.Cild, S.59, 60, 61.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder